Waar moet je gesprek een met Graham Nash mee beginnen? Er is immers veel, té veel om over te kletsen met de 74-jarige muzieklegende: Crosby, Stills, Nash & Young, The Hollies, Woodstock, politiek, het milieu? En dan is er ook nog zijn fraaie nieuwe soloalbum This Path Tonight.
Tekst Ruben Eg
“Luister je veel vinyl?”, snijdt een energieke Nash vrijwel onmiddellijk zelf een aardig gespreksonderwerp aan. “Neil heeft altijd volgehouden dat analoog beter klinkt dan digitaal. Hij krijgt nu wel zijn gelijk. Ik beheer het archief met tapes van CSN en CSN&Y. Een fortuin betaal ik om de tapes in kluizen met het juiste klimaat op te slaan. Toen ik vorig jaar de boxset CSNY 1974 samenstelde, bleken de tapes van die stadiontour nog helemaal in perfecte staat. En die zijn 40 jaar oud. Waanzinnig, niet?”
Liggen er nog veel geheimen in de kluis?
“Nog genoeg. Mensen zeggen me nu: ‘Je hebt al veertien jaar geen plaat gemaakt’. Alsof ik op mijn reet gezeten heb. Maar ik heb in die tijd zestien cd’s geproduceerd: de 3-cdboxet van David, de 4-cdboxset van Stephen, mijn 3-cdboxset, vier CSNY-cd’s, een Greatest Hits. Ik ben erg druk geweest. Maar dit jaar ben ik even klaar met ze. Ik wil niet met ze zingen, niet met ze op tournee. Dit jaar concentreer ik mij op mijzelf.”
Is dat lastig met de band?
“Het is lastig. Omdat het mij altijd om de muziek gaat. Als je mij geweldige muziek laat horen, dan wil ik dat elke keer. Met de CSNY 1974-boxset wilde ik van elk nummer de beste versie vinden, waar die dat jaar ook was opgenomen. We hebben in 1974 van negen stadionoptredens opnames gemaakt. Daar wilde ik één show van maken. Dat was erg lastig. Ik wilde de wereld bewijzen dat CSNY een geweldige rock & rollband was, een rock & rollband! Tot mijn verdriet kon ik alleen Carry On niet vinden. Het was vaak een geweldige jam, van zo’n veertien minuten lang.”
Hoe persoonlijk is This Path Tonight?
“Het is mijn meest persoonlijke plaat ooit. Dit album is de emotionele reis die ik nu maak in mijn leven. Ik schreef vorig jaar twintig songs in een maand. En die heb ik in acht dagen opgenomen. Het ging heel snel. Found Myself At Last was het eerste nummer dat we opnamen, en in één take. Dat werd de blauwdruk voor de plaat.”
Geen vreemde tekst voor iemand die alles heeft meegemaakt en overal is geweest?
“Ik was de laatste twaalf jaar nogal ongelukkig in mijn huwelijk. Een liefdesrelatie moet je elke dag voeden, anders sterft het. Dat gebeurde met liefde voor mijn vrouw Susan. Ik dacht: “Ik ben 74 en hoe lang heb ik nog? Kan ik het niet beter zo laten?” Maar dat kon ik niet. Ik wilde gelukkig zijn. Toen ik Amy ontmoette stond ik in brand. Het gebeurde nu eenmaal. De scheiding duurde een jaar. Dus er gebeurde van alles. Zoals dat in het leven van ieder ander gebeurt. Zodoende de titel. Herkenbaar.”
Toch sta je vooral bekend als avonturier. The Hollies verlaten en naar de VS verhuizen was…
“Getikt. Al die roem, al dat geld, al die meiden. ‘Ben je wel lekker?’ Maar ik was helemaal niet gek toen ze mij met David en Stephen hoorden zingen. Ik verlaat mijn land, band en geld echt niet als die sound mijn hart niet had veroverd. Je hebt inderdaad altijd een keuze. Kies de beste.”
Is Golden Days een soort protest tegen de deprimerende tijd van nu?
“Je kijkt te veel naar het nieuws. Alleen slecht nieuws komt op tv. Alle miljoenen mooie dingen die gebeuren in de VS en elders in de wereld niet, omdat dat niet verkoopt. Maar we leven in een geweldige wereld. Wij wonen op een grote kluit modder die met duizenden kilometers per uur door het heelal schiet. Wij wijzen altijd omhoog voor het heelal. Maar wij zitten er zelf in.”
Toch zing je: “What happend to all you need is love?”
“En het wordt alleen maar erger. Ik zie kids hun vrienden een bericht met hun mobieltje sturen met de vraag: ‘“Wie zit daar?’, in plaats van even opstaan en naar die persoon toelopen en het gewoon vragen.”
In een foto in het artwork van de plaat sta je voor een muur met de tekst ‘madness’ er op.
“Alle foto’s heeft Amy gemaakt, in Woodstock. We vierden daar nieuwjaar. Gek genoeg was ik nog nooit eerder in het dorp zelf geweest. Deze foto is echter bij de Berlijnse Muur. Dat was complete waanzin. Hoe kun je een muur bouwen vanwege ideeën? De DDR was een geopolitieke militaire machine die geld wilde verdienen.”
Waar ben je tegenwoordig door geïntrigeerd?
“Het Amerikaanse politieke systeem. Een soort carnavalswagen. Het angstaanjagende is dat Donald Trump, Ted Cruz, Marco Rubio, Hillary Clinton of Bernie Sanders de volgende president van de Verenigde Staten is. Wauw. Kun jij je een president Trump voorstellen?”
Werd er in de jaren tachtig ook niet gelachen om de kandidatuur van Ronald Reagan?
“En hij won twee keer de verkiezingen.”
Geloofde je in de ‘change’ die Obama beloofde?
“Hij heeft veel bereikt. Helemaal met een Republikeins congres die vanaf dag één zei: “We stemmen tegen alles wat hij voorstelt”. En in de politieke gekte en met alle lastige onderwerpen, zoals een algehele zorgverzekering, is het bijzonder wat hij voor elkaar gekregen heeft. Ik heb Obama meerdere malen ontmoet. Hij heeft een geweldig brein en een groot hart. Maar, holy shit: wie zou er in hemelsnaam zo’n baan willen?! Wil jij een gekkenhuis met 300 miljoen mensen met wapens runnen? Succes ermee. Het is boeiend om te zien hoe snel Amerikaanse presidenten grijs worden door de stress van hun baan.”
LIVEDATUM 28/05 TivoliVredenburg, Utrecht 31/05 De Roma, Antwerpen