De titel van het veertiende album van The Flaming Lips bestaat uit twee woorden die bandleider Wayne Coyne per toeval las in een Poolse vertaling van de roman Close To Home van schrijver Erskine Caldwell. De ongrijpbare frontman van de dromerige psychedelische rockgroep uit Oklahoma heeft alleen geen flauw idee hoe hij de titel van zijn nieuwe plaat eigenlijk correct moet uitspreken. “Oczy Mlody. Ik geloof dat alleen een Pool weet hoe je het uitspreekt. Iedereen mag het van mij zelf bepalen.”
Tekst Mania | Ruben Eg
Coyne heeft in dertig jaar met The Flaming Lips een oeuvre opgebouwd van albums die de luisteraar meevoeren naar een vreemde nieuwe wereld. The Soft Bulletin (1999) en Yoshimi Battles The Pink Robot (2002) gelden als de ultieme hoogtepunten van deze ruimtereizen door het universum van Coyne en kornuiten, onder wie vaste producer Dave Fridmann. “Nou, het is hier geen BBC-studio”, kijkt Coyne met de telefoon in zijn hand om zich heen op de vraag naar de plek waar de avontuurlijke Flaming Lips-platen geboren worden. “Het is maar een kleine ruimte, hoewel muzikanten uit New York zullen zeggen dat die enorm is. Er staan freaky oude spullen en bad ass nieuwe dingen en computers. Alles is klaar om snel aan het werk te kunnen. Je bent als muzikant net een schilder, die eerst alle kleuren klaarlegt. Als je rood nodig hebt hoef je er niet eerst naar te zoeken. Wachten zuigt energie uit het creatieve proces. Daarom heb ik ook een computer vol plug-inns.”
Is er een grens met het werken op de computer?
“Absoluut. Uiteindelijk wil je toch muziek creëren waar je geen controle over hebt. Muziek is het beste als er enig mysterie in het spel is. Zoals die geweldige, vervormde drumtrack die Steven (Drozd, red.) speelt in Race For The Prize op The Soft Bulletin. Die namen we op bij Dave Fridmann in de studio. We wisten hoe we het geluid wilden hebben, maar niet hoe we het zo moesten krijgen. Dave had een serie microfoons opgesteld, maar er per ongeluk slechts één aangesloten. Toen Steven begon te drummen zei ik nog: ‘Perfect, dit is het!’. Achteraf bleek dat het geluid juist werd veroorzaakt omdat er bijna niets bleek te werken. Dat is de magie.”
Oczy Mlody is bij vlagen een heel emotionele plaat, soms zelfs ontroerend. Was dat de bedoeling?
“Het is in ieder geval het beste compliment dat je kunt krijgen. Muziek is een universum van emotie. Zo voel ik muziek ook. Geweldige muziek accelereert emoties. In het gewone leven krijg je zo’n intens gevoel nooit. Een deel in ons wordt ook getrokken naar dit type emotionele melodieën. Misschien is het sentimenteel. Ik schrijf teksten die ik kan zingen, maar ik zoek niet naar woorden die vertellen wat de muziek al zegt. Sowieso ben ik technisch geen goede zanger. Maar mijn zang maakt het misschien net iets menselijker, kwetsbaar, geloofwaardiger. Ik volg wat de melodie dicteert.”
De plaat brengt je naar andere werelden, maar niet per se mooie. There Should Be Unicorns is bijvoorbeeld een vrij grimmig nummer.
“Dat hebben we als laatste op de plaat gezet. Steven doet vier verschillende harmonieën, die breken in het grote refrein. De zware teksten geven het nummer weer een andere laag. Zoals gebeurt in het kinderboek Green Eggs and Ham van Dr. Seuss. Het is geen sciencefiction, maar een andere wereld. Schrijver en tekenaar Dr. Seuss neemt je niet in de maling; hij neemt je mee naar een andere wereld die iedereen emotioneel kan begrijpen. Ik kan zonder na te denken zingen over “unicorns”, eenhoorns, en daar een laag van dingen omheen bouwen. Het nummer How begint hard over ‘white trash‘ en ‘red necks‘, maar wordt daarna heel emotioneel. Taal en emotie zijn verschillende dingen. Het ene deel van het brein kan gevloek als ‘fuck‘ en ‘shit‘ horen, terwijl het andere brein juist een mooie melodie hoort. Dát vindt het brein mooi aan muziek. Het totale brein wordt bezet door al die verschillende dingen tegelijk. Zo kom je in een andere wereld.”
Klopt het dat ik ergens ook de Amerikaanse samenleving van dit moment in de teksten verwoord hoor?
“Wat ik in mijn liedjes stop heeft te maken met mijn gedachten en gevoelens van het moment. Je probeert in een trance gedachten te uiten waarvan je nooit had gedacht dat je ze ooit zou uiten. Je kunt die tekst daarna altijd weer wijzingen, maar het is beter om het te houden zoals het is. ‘Als de politie opdaagt, laten we hen dan zo veel geld geven dat ze gaan huilen en ons vergeven.’ Zoiets zou ik nóóit bewust opschrijven. Maar het is wel een onbewuste gedachte waarvan je vindt dat het waar is. De speech van Reggie Watts in There Should Be Unicons duurde net zo lang om op te schrijven als het voor jou duurt om het te lezen.”
Op de website van de band noem je rapper A$AP Rocky als inspiratie voor dit album?
“De afgelopen jaren hebben we een paar dingen gedaan met Miley Cyrus en haar producer Mike Will. Als je in die wereld stapt moet je er helemaal ingaan. Wij kochten zo’n groot sub-bass geluidssysteem, omdat voor de productie van het album Miley Cyrus & Her Dead Petz meer bas nodig was. Voor The Flaming Lips hadden wij zulke minimale baslijnen nooit nodig. We wilden daar met dit nieuwe album mee verder, als volgende stap in het creatieve proces. Zo maakten we bijvoorbeeld het nummer Sunrise.”
Kan The Flaming Lips ooit zonder Dave Fridmann werken?
“Dat kan zeker. Hoewel we een andere producer na verloop van tijd zouden willen vermoorden! (lacht) Dave vindt het prettig als wij hem iets brengen dat niet zo kwetsbaar is en makkelijk uit elkaar valt, zodat hij het als outsider nét iets beter kan maken door er nieuwe dingen in te stappen. Hij verandert de snelheid, ritmes, refreinen, zonder dat het liedje er stuk door gemaakt wordt. Dave vindt dat leuk. Werken met hem is heel intens. Niets gebeurt traag. Ik kan hem een liedje geven waar ik intens verliefd op ben. Hij kan het in korte tijd helemaal omdraaien, terwijl je er toch tevreden mee bent. Ik wil ook dat Dave dit doet. Het is onmogelijk om alles alleen te doen.”