Howe Gelb moet vast een gelukkige man zijn. Niet alleen wordt dit jaar het dertig-jarige jubileum van het door hem opgerichte Giant Sand gevierd maar recentelijk zijn ook twee zeer interessante releases verschenen waarop zijn stempel staat gedrukt. Met deze interessante muzikale verhalenverteller en producer blikken we terug maar richten ons ook op de huidige stand van zaken en kijken bovendien naar zijn bijzondere relaties met enkele Nederlandse muzikale vrienden.
Tekst Jeroen Bakker Foto Omer Kreso
Tijdens de onlangs gehouden internationale Record Store Day verscheen Beyond The Valley Of Rain, een luxe uitvoering van Valley Of Rain, het eerste album dat ooit door Giant Sand werd opgenomen. Daarnaast is er sinds kort ook Heartbreak Pass, een splinternieuw album dat onder zijn eigen naam is uitgebracht. “Het is bijna niet te geloven dat er maar liefst dertig jaar tussen deze releases zit”, klinkt hij alsof hij het nog nauwelijks kan bevatten. “We hebben hier in de States kort geleden enkele optredens gedaan met Winston Watson, onze toenmalige drummer met wie we Valley Of Rain indertijd opnamen. Het grappige is dat we nu met jongens in de band spelen die toen dat werd uitgebracht, nog niet eens geboren waren. Ze vinden het album te gek”. Toevallig blijkt dat de avond ervoor is besproken of het debuut van Giant Sand een integrale live-uitvoering gaat krijgen maar Gelb is zozeer tevreden over het nieuwe materiaal op Heartbreak Pass dat alles daarop gericht zal zijn. Ook de internationale media zijn lovend en ergens werd het al vergeleken met een verzameling nieuw materiaal waarin het allerbeste van drie decennia Giant Sand is verwerkt.
Gelb is afkomstig uit Tucson, Arizona, een stad waarin wordt uitgekeken op vulkanische bergen. Het woestijnachtige landschap heeft altijd een overheersende invloed gehad op de muziek van de singer/songwriter maar er blijkt meer te zijn dan dat. “Een idee voor dit album was er niet echt. Ik werk nooit met een plan maar laat me leiden door de ‘muse of the day’. Die brengt me naar verschillende plaatsen. Ik ben altijd weer verrast wanneer de ‘muse’ mij beïnvloedt, raakt en inspireert. Je zou er een studie op kunnen loslaten waarom het gebeurt maar ik weet het echt niet. Weet je dat ik een muze heb gehad in Amsterdam? Gedurende enige tijd maakte ze muziek in mij los. De liedjes gingen niet zozeer over haar maar wanneer ze in mijn buurt kwam moest ik onmiddellijk schrijven en dan kwam er veel moois uit. Het hoeft trouwens niet eens zozeer een persoon te zijn. De laatste keer dat het zo overduidelijk gebeurde was in Cordoba, in een huis. Het was dat huis dat mij ideeën gaf en het resultaat daarvan is grotendeels op Heartbreak Pass te vinden”.“Ja, de dame in Amsterdam is zich bewust dat zij mij inspireerde. Ik had een paar jaar geleden contact met haar toen ik ’s nachts op de ‘desert highway’ hier in Tucson reed. Voor haar was het vroeg in de morgen toen we elkaar belden. Terwijl ik haar aan de lijn had ontstond er een idee in mijn hoofd en dat moest ik opschrijven maar omdat ik mijn handen aan het stuur moest houden was dat lastig. Iedere kilometer kwamen er woorden die geschreven moesten worden en gelukkig wilde zij dat voor mij doen. Zij schreef het voor mij op en enkele maanden later verscheen Picacho Peak op mijn vorige soloplaat The Coincidentalist. Zo kregen de nachtelijke, Amerikaanse sfeerimpressies van Gelb een Europees tintje. Datzelfde is het geval op het nieuwe album dat dus voornamelijk in Spanje is ontstaan en zowel in Berlijn als in Brussel is opgenomen terwijl het afmixen heeft plaatsgevonden in het Engelse Bristol. Gelb ziet het niet zozeer als een Europees avontuur maar meer als een ‘Global Thing’. “De aarde is ons thuis dus ik werk in al die plaatsen. Cordoba voelt voor mij als Tucson. In 2012 heb ik enige tijd in Denemarken geleefd terwijl ik in Tucson woonde. Met de Deense muzikanten heb ik fijne muziek gemaakt omdat ze Tucson ‘begrepen’. Mijn bandleden worden steeds jonger. Dat was al het geval toen die jongens van Calexico in mijn band zaten. Het waren de jaren negentig. Van leeftijdsverschil tijdens het musiceren heb ik nooit iets gemerkt maar volwassenheid speelde wel degelijk een rol. Joey en John waren nog heel jong en ik had serieuze problemen. Ik was tijdelijk een alleenstaande vader voor mijn dochter. Je kunt zeggen dat Calexico is ontstaan omdat Joey mij niet begreep. ‘Oh, dus je hebt het te druk met andere zaken’, was zijn reactie. Uit elkaar gaan leek voor hem de ideale oplossing. Kijk, zo gaan jonge mensen met bepaalde zaken om zonder dat ze daar verder over nadenken. Overigens wel in de veronderstelling dat ze goed bezig zijn”.
Aangezien er nogal wat interessante gastmuzikanten meedoen op Heartbreak Pass ligt het wellicht voor de hand dat zij ook live ergens zullen opduiken. Naast enkele leden van Sonic Youth en Grandaddy zijn ook de Common Linnets aanwezig maar of Ilse DeLange en JB Meijers Gelb tijdens zijn tournee zullen begeleiden op het podium in Man On A String is nog onzeker. Hij heeft beiden desondanks uitgenodigd voor het optreden in Londen op 2 juni. Na een eerdere samenwerking met Meijers is weliswaar een sterke vriendschap ontstaan en wordt een toekomstige samenwerking niet uitgesloten maar Gelb blijkt goed op de hoogte van de drukke periode waarin zijn vriend zich momenteel bevindt. “JB is een geniale muzikant voor wie ik graag een plekje vrij houd in Giant Sand maar hij is met zoveel dingen tegelijk bezig dat het er nog even niet van zal komen. Hij stelde me in Brussel voor aan Ilse en ik ben heel erg blij dat we samen deze track konden opnemen. Ik had het al dertien jaar liggen maar vond het steeds niet passen op mijn albums en zie nu eens wat er is uitgekomen”. Gelb is Meijers bovendien dankbaar voor een eerdere ontmoeting waarbij hij werd voorgesteld aan Carice van Houten met wie hij vervolgens voor haar album See You On The Ice de studio is ingedoken.
En dan komt het hoge woord eruit: “Zij was de muze waar ik het zojuist over had. ‘I Still can’t understand her effect on me, why that happened’. Het was een bijzondere en zeer intense ervaring”. Het is ondertussen hoog tijd geworden om het gesprek af te ronden want Gelb zelf blijkt het als familieman eveneens heel druk te hebben.
Hij eindigt het gesprek met een welgemeend ‘dankjewel’ en accentloze ‘doei’.
LIVEDATA 22/05 TivoliVredenburg, Utrecht 06/06 Vestrock, Hulst 20/09 Incubate, Tilburg