Jack White komt met opvallende ‘track’ op de proppen

Jack White heeft een nieuwe, opvallende ‘track’ uitgebracht met de naam Servings And Portions From My Boarding House Reach. De videoclip van vier minuten is een collage van nummers en geluiden die mogelijk van zijn aanstaande album afkomstig is. Een en ander klinkt bijzonder veelbelovend.

Er is wat jazzpercussie te horen, glamrock en bovendien de bluesy distortion waar White om bekendstaat. White rapt daarnaast zelfs. Volgens de Amerikaan is zijn nieuwe plaat zo goed als afgerond.

Het kan weleens het bijzonderste album worden dat hij tot nu toe heeft opgenomen en dan rekenen we ook de albums mee die hij opnam met The White Stripes. Zijn laatste plaat Lazaretto verscheen in 2014.

Motel Mozaïque 2018 maakt prachtige eerste namen bekend

METZMotel Mozaïque heeft voor de achttiende editie van het kunstenfestival een eerste serie namen bekendgemaakt. Op 19, 20 en 21 april 2018 ontvangt Motel Mozaïque onder meer de volgende 20 artiesten tijdens MOMO Festival in hartje Rotterdam: A Hawk And A Hacksaw, Abattoir Blues, Alela Diane, Amenra, Binkbeats, Bruxas, Equal Idiots, Faces On TV, Henry Green, Island, James Elkington, Kele Okereke, Martin Kohlstedt, METZ (foto), SOHN, The Weather Station, Wye Oak [muziek], Connor Schumacher / Dansateliers, Ivo Dimchev en Wunderbaum [performance].

Contrastrijk
Van balkanfolk tot sludgemetal en van experimentele pianomuziek tot noisepunk, het programma van Motel Mozaïque is weer net zo contrastrijk als de stad waarin het festival plaatsvindt. Begin 2018 wordt een volgende worp namen verwacht, snel gevolgd door de eerste gidsentochten waarbij festivalbezoekers worden geleid langs de rafelranden van de Maasstad.

Slapen onder sterren
Het slaapproject van Motel Mozaïque wordt tijdens MOMO18 gekoppeld aan het project Drie Koningen. Hierin onderzoeken schrijver/theatermaker Marjolijn van Heemstra en toekomstbureau Monnik de oorzaken en gevolgen van lichtvervuiling en de mogelijkheden van een donkere stad.

Early birds 
De Early Bird-kaartverkoop voor Motel Mozaïque Festival 2018 is reeds gestart. Scherpgeprijsde passe-partouts, dagtickets en kaartjes voor het slaapproject of slapen in een hostel zijn allemaal verkrijgbaar.

Motel Mozaïque Festival – 18e editie
19, 20 & 21 april 2018 op diverse locaties in Rotterdam
Met o.a. SOHN, Alela Diane, Kele Okereke, METZ, Amenra, Binkbeats, Ivo Dimchev en Wunderbaum
Early Bird tickets vanaf € 19,- (inc. servicekosten)
Meer informatie op www.motelmozaique.nl/festival

Ad Vandenberg: “Geen voorgeprogrammeerd speelgoed”

De verrassing was groot toen er na zo’n veertien jaar eindelijk weer muzikale tekenen van leven konden worden waargenomen rondom de persoon Ad Vandenberg. Met zijn MoonKings waarmee het gelijknamige debuutalbum werd opgenomen kwam de muzikant verrassend sterk voor de dag. De verrassing was eveneens groot toen onlangs, we zijn inmiddels drieëneenhalf jaar verder, MK II, de tweede worp van Vandenberg’s MoonKings werd. Genoeg reden om even bij te praten zou je denken maar een telefonisch onderhoud met Vandenberg blijkt niet bepaald eenvoudig. Pas na een derde poging slaagden wij er in hem aan een vragenvuur te onderwerpen. Onze tweede afspraak vindt plaats op het moment dat Ad in de Thalys onderweg is naar Parijs om daar de volgende dag ongeveer zestien interviews voor de internationale pers af te werken. Het gesprek moet halverwege worden afgebroken. Vanuit het binnen- en buitenland hebben er de afgelopen twee weken al ruim 50 interviews plaatsgevonden. Vandenberg heeft internationaal nog steeds aanzien. Vanuit Japan wordt ’s ochtends vroeg gebeld en ’s avonds laat vinden de telefoontjes uit Amerika plaats. Daartussenin kunnen de Europese afspraken dan ingepland worden. Hij geniet nog altijd met volle teugen van alle aandacht, lijkt zich er nog steeds over te verbazen. “Het is druk maar ik vind het alleen maar goed. Het is te gek dat er zoveel belangstelling is.”

Tekst: Jeroen Bakker    

“De planning was dat het nieuwe album al veel eerder zou uitkomen, één tot anderhalf jaar geleden was de bedoeling, maar ik heb tijdens de laatste tournee een lyme-infectie opgelopen. Ik heb geluk gehad dat ik er vanaf ben. Sommige mensen komen er namelijk nooit meer van af. ”Het lijkt haast typisch iets voor Vandenberg die ook in zijn tijd bij Whitesnake op een zeer cruciaal moment een zware blessure opliep. Tijd om daar lang bij stil te staan is er niet: “Het is niet zo dat er na het eerste album ‘leftovers’ zijn gebruikt voor de opvolger. Ik ben speciaal voor MK II gaan schrijven. Net als zoveel andere schrijvers vind ik mijn laatste ideeën dikwijls de beste. Ook wanneer dat eigenlijk niet zo is. Er lag voordat we er met zijn allen aan begonnen dan ook veel nieuw materiaal klaar om gebruikt te worden. Wanneer er een idee opborrelt wordt dat meestal meteen opgeslagen op de iPhone. Zo ontstaat er een soort archiefje en daarna ‘boer’ ik dat, wanneer ik bijvoorbeeld een riffje nodig heb, er weer uit.”

Waardering

Vandenberg's Moonkings“Er is al veel met de jongens gespeeld en dat is waarom ik dit allemaal zo graag doe. Vanaf het begin met MoonKings heeft de ontvangst mij verrast. De mensen zijn mij blijkbaar niet vergeten.” Hij heeft er absoluut geen moeite mee om over het verleden te praten. “Ik ben er trots op. Nog steeds is die waardering enorm. Toen we in Japan aankwamen werd ik opgewacht door mensen met tranen in hun ogen. Het was daar een van de eerste festivals waar we speelden en daar stonden we meteen oog in oog met 60.000 rockliefhebbers. Samen spelen en opnemen is ook geweldig hoor, het is iets ambachtelijks maar er gaat niets boven de dynamiek van een liveshow. Ik kan niet wachten om weer de bühne te beklimmen. De albumreleaseshow in Enschede is stijf uitverkocht en de touragenda wordt wekelijks aangevuld met optredens.”

Camden                                                                                                                                  

In het buitenland staan de eerste afspraken al genoteerd. In de Londense wijk Camden is de band 17 februari te zien in de Underground maar ook zullen optredens volgen in Duitsland, Scandinavië, Frankrijk Japan, België en daarna zullen diverse festivals in Europa worden platgespeeld. “Er is al gerepeteerd maar we willen het allemaal niet ‘doodpoetsen’. Er moet wel avontuur in zitten. Wij spelen niet met behulp van allerlei voorgeprogrammeerd speelgoed. Op die manier is geen avond hetzelfde, maakt het zowel voor ons als voor het publiek speciaal. Het kan wel eens verkeerd gaan hoor zoals toen tijdens Fortarock. Sta je voor rond de veertigduizend toeschouwers en blijkt plotseling de gitaar uit te vallen.”

Interesse

Het hoesontwerp is zoals altijd weer in eigen beheer geregeld. Vandenberg die al eerder het logo van de band creëerde, ontwierp ook nu weer het artwork. Hij vindt het belangrijk dat de nieuwe geluidsdrager, evenals de voorganger, ook in een vinyluitvoering verkrijgbaar is. “Je ziet dat de interesse zelfs bij de jonge gasten weer toeneemt. Goed om te zien. Ik vind het zelf ook belangrijk dat je ‘een ding in je handen hebt’. Het geluid is ook anders en het heeft meer romantiek. Vinyl, daar zit meer seks in dan die digitale bestandjes, zeg maar.”

Episch

De meest besproken track van het nieuwe album is het bijna epische What Doesn’t Kill You. “Het is niet zo dat ik mij nu heel veel zorgen maak. Oké, de wereld staat in de fik, er is religieuze onenigheid en ook het milieu staat er niet bepaald best voor maar wanneer er zoals zeer recent een schietpartij plaatsvindt in Las Vegas dan zie je dat er ook een soort saamhorigheidsgevoel wordt aangewakkerd bij de mensen. Op allerlei manieren probeerde men elkaar daar tijdens die verschrikkelijke gebeurtenis te helpen. Met de regel ‘What Doesn’t Kill You, Makes You Stronger’ probeer ik er toch iets positiefs uit te halen. One Man’s God Is Another Man’s Death, het is altijd al zo geweest. Gun elkaar toch ieders geloof. De kern in ieder geloof is volgens mij dat je je naasten liefhebt, al geldt dat overigens weer niet per definitie voor de buurvrouw maar tegenwoordig ligt dat eigenlijk ook wel weer iets gemakkelijker. Volgens mij gelden die geboden ook voor iedere. Ik kon het deze keer niet nalaten om er iets mee te doen. Het is niet zo dat ik er mijn mening over geef maar ik ben een ontzettende positieveling en daar probeer ik iedereen mee aan te steken. Zo heb ik dat ook in die song proberen te verwoorden.”

Trots

Vandenberg is duidelijk trots op de manier hoe dit nieuwe hoofdstuk van MoonKings verloopt. Het contact met de bandleden is goed en de sfeer binnen de band is uitstekend. Zo is hij zeer enthousiast over zijn bassist Sem Christoffel en beweerde hij onlangs nog nooit met zo’n sterke ritmetandem te hebben gespeeld. Op de facebookpagina werd zelfs gevraagd of die drummer soms Taylor Hawkins, de slagwerker van Dave Grohls Foo Fighters, was, waarop gereageerd werd dat Mart Nijen Es en hij broers van verschillende moeders. Hoewel de leeftijden in de band nogal variëren is er van een generatiekloof absoluut geen sprake. Ook na de release van het eerste album is daar veel over gezegd. Vandenberg vindt het prima: “Kijk eens naar een grote doorsnee jazzband. Daar zie je hetzelfde. Het gaat er om dat je met z’n allen iets gemeenschappelijks hebt. Ik ben ook naar hun muziek gaan luisteren. Het gaat mij er om dat er een ziel in zit. We proberen met elkaar een brug te slaan van de jaren zeventig naar nu. Dat die jongens al vanaf veertienjarige leeftijd met elkaar spelen merk je aan alles. Ze zijn zo op elkaar ingespeeld. Ik leer ook van deze gasten. Toen ik ze voor de eerste keer bezig zag wist ik dat ik er ook een paar tandjes bij moest gooien. Als ik Jan Burning Heart hoor zingen, dat ik dus al honderdduizend keer heb gespeeld, wordt ik daar nog steeds heel enthousiast van.”

Creatief

Vandenberg's MoonkingsWanneer er geen optredens zijn wordt er regelmatig samen iets gedronken. Uiteraard worden terloops wel even de plannen met betrekking tot MoonKings doorgenomen. De boerderij heeft zanger Jan Hoving nog niet verkocht. Hij bezit vele hectaren in de polder en het seizoen is nog maar pas afgelopen. “Nee daar is zeker geen sprake van”, lacht Vandenberg. “De muziek is de laatste tijd natuurlijk ook een beetje een rare business geworden en niet meer te vergelijken met toen. Je moet daar tegenwoordig ook creatief mee kunnen omgaan. We proberen zo veel mogelijk om alle thuiswerkzaamheden heen te plannen. In Nederland is het allemaal prima te doen maar als het over de grens binnen de zes uur kan, rijden we meteen weer terug. Soms, zoals met optredens in Scandinavië of Spanje, worden we ingevlogen en vliegen we de volgende ochtend weer terug. Je loopt wel eens tegen aparte praktische zaken aan zoals in het festivalseizoen. Anderhalf uur na het optreden op Fortarock, ons eerste grote festivaloptreden met de band en zeker ook voor de jongens een bijzonder leuke ervaring, werd ik door Jan gebeld terwijl ik met die jongens van Alter Bridge rondhing. Hij wilde nog even kwijt hoeveel hij van het optreden had genoten. Toen ik hem vroeg of hij ook bij ons kwam zitten bleek dat hij alweer in zijn overall op de tractor zat want er moest geoogst worden. Bij ons gaat het net even anders dan bij andere bands. Kijk, we weten dondersgoed dat wanneer we deze band in de jaren tachtig en negentig waren begonnen, we in de grotere zalen en stadions hadden gespeeld.”

Zelfs tijdens het afgesproken halfuur wordt Vandenberg regelmatig gebeld. Hij geniet zichtbaar van de hectiek. “Zo gaat het de hele dag door, maar je hoort mij niet klagen hoor. Ach weet je, het is allemaal voor het goede doel.”

LIVEDATA 15/12 Victorie, Alkmaar 22/12 Hedon, Zwolle 23/12 Bosuil, Weert 10/03 De Kreun, Kortrijk 02/04 Ziggo Dome, Amsterdam

 

Treehook – X

treehookTreehook – X (eigen beheer)

In de altijd prettig verteerbare categorie ‘leuke verrassingen’ wederom een belachelijk talentvol bandje van eigen bodem. Uit Zeeland, of all places.
Treehook is een trio dat debuteert met een, laten we het beestje maar gewoon bij de naam noemen,  overdonderend album dat zowat uit elkaar barst van de drang om het eruit te gooien. Tien compromisloze songs waarin crediblereferenties als METZ, Death From Above, Fugazi en Jane’s Addiction vechten om de aandacht, en alle mindere goden met gemak vrij genadeloos omver worden geblazen.

X knalt er direct lekker in met Sun Sets Too Soon, dat klinkt als Killing Joke in zijn beste dagen, en dat is niet in de laatste plaats te danken aan de energieke en ongelofelijk strakke drummer die de onvoorspelbare capriolen van zijn twee bandmaatjes moeiteloos bij elkaar houdt.
Treehook is meedogenloos in songs als single Animal en het absolute prijsnummer Queen To Be, kan even gas terugnemen tijdens Live By The Sea, maar weet ook te verrassen met een instrumentale track als Extraordinary Farmer, waarin een saxofoon plots de hoofdrol opeist.

Is er dan niets om over te zeiken? Jawel, want Hey Die is een beetje een miskleun op X, maar dat komt vooral omdat het, in totale tegenstelling tot de rest van het album, nogal rommelig uitgevoerd wordt. Maar dat is slechts een klein smetje op een spannend debuut van een bandje dat de genialiteit van een band als METZ nog niet helemaal in de vingers heeft, maar het zeker in zich heeft om daar naartoe te groeien. Sterke plaat! Tekst Muzine | Ronald Renirie

LIVEDATUM 10/03 Patronaat Café, Haarlem

Genialiteit Brian Griffin schitterend samengebracht in lijvig boekwerk POP

In Nederland hebben we Anton Corbijn. Zijn Engelse equivalent Brian Griffin is misschien wat minder bekend, maar net zo gerenommeerd op het gebied van popfotografie. POP is de titel van het schitterende boekwerk waarin het werk van Griffin (69) is verzameld.

Een waar feest om te lezen, omdat niet alleen de foto’s die bijvoorbeeld op albumcovers terechtkwamen erin zijn te vinden, maar ook shots die het net niet haalden. Die zijn minstens zo bijzonder, evenals de verhalen achter veel van de foto’s. Brian Griffin is een groot kunstenaar.

This book is not only a slice of time but a slice of my life never to be forgotten, that has left its mark on me and in a small way on rock n’ roll history.” – Brian Griffin

griffinPOP is een uitgebreide bloemlezing van de muziekfotografie van Brian Griffin. Foto’s voor albumhoezen, singlehoezen, posters en bandfoto’s voor mediedoeleindens. De bijna 400 pagina’s van het lijvige boek worden geïllustreerd met meer dan 160 platenhoezen van meer dan 100 bands en muzikanten waaronder vele foto’s die nog niet eerder zijn gepubliceerd, waaronder die van Ian Dury, The Clash, Depeche Mode, Echo And The Bunnymen, Iggy Pop, Kate Bush, The Specials en Elvis Costello om enkele namen te noemen.

Brian Griffin startte zijn fotografiecarrière met het nemen van foto’s voor Stiff Records in de late jaren 1970 en werd al snel de belangrijkste fotograaf van artiesten in de new wave, postpunk en new romantics. Griffin moest het vaak doen met lage budgetten en dat leverde toch de fraaiste platen op. Hoe deze foto’s werden gemaakt en welke technieken werden gebruikt of bedacht, wordt uitgelegd in een vraag-en-antwoordsessie tussen Griffin en de auteur Terry Rawlings.

Het zorgt voor verhelderende en hoogstpersoonlijke inzichten achter de schermen tijdens deze specifieke creatieve periode in de visuele muziekgeschiedenis.

Een ander deel van het boek bevat portretten van belangrijke figuren in de muziekindustrie, zoals Beatles-producer George Martin, Brian Eno, John Peel en Daniel Miller (Mute Records) en portretten van mensen die naast Griffin werkten.

Brian Griffin werd in 1948 in Birmingham geboren. Van zijn zestiende tot zijn eenentwintigste levensjaar werkte Griffin in een fabriek, tot hij fotografie ging studeren in Manchester. Na zijn afstuderen verhuisde Griffin naar Londen met de bedoeling modefotograaf te worden.

 

 

Hier ontmoette hij Roland Schenk, de charismatische artdirector bij Management Today, met wie Griffin tot halverwege de jaren tachtig bleef werken.

Griffin wordt erkend als een van de meest vooraanstaande Britse fotografen van de jaren zeventig en tachtig en als lid van de British Photographers of the Thatcher Years, met Martin Parr, Paul Graham, Graham Smith, Jo Spence en Victor Burgin, met wie hij vele exposities deelde.

 

 

In 2013 ontving Brian Griffin de Centenary Medal van de Royal Photographic Society als erkenning voor levenslang op topniveau presteren in de fotografie. Hij werd vaker gelauwerd: “The most unpredictable and influential British portrait photographer of the last decades.” (British Journal) En als “One of Britain’s most influential photographers”, door de World Photography Organisation, in 2015.

DeWolff tekent bij Mascot Label Group en gaat naar Paradiso

Psychedelische southern rockband van eigen bodem (Limburg) DeWolff heeft een platencontract getekend bij Mascot Label Group en laat weten daar ontzettend blij mee te zijn. 4 mei 2018 presenteert de band zijn nieuwe album in Paradiso.

 

In de kleine tien jaar sinds DeWolff het daglicht zag is de band uitgegroeid tot een van de populairste live bands van Nederland. De band bracht in de tussentijd vijf studioalbums uit. Ook live wist DeWolff zichzelf op een unieke wijze te vertonen: onuitputtelijke energie, grenzeloos enthousiasme en één groot avontuur op het podium. Met een play-like-it’s-the-last-show-you’ll-ever-play-mentaliteit die anno 2017 haast niet meer voorkomt.

LIVEDATA 19/01 Eurosonic, Groningen 27/01 Momfest, Erp 04/05 Paradiso, Amsterdam 

“Grootste bluestalent” Laurence Jones naar Nieuwe Nor

Laurence Jones is door voetbalanalist en bluesliefhebber Johan Derksen uitgeroepen tot het grootste bluestalent van dit moment. Afgelopen week zagen meer dan 700.000 kijkers de Britse zanger live in Voetbal Inside, waar hij zijn single Keep Me Up At Night live speelde. De nieuwe single Give Me Your Time is inmiddels ook uit. Net als Keep Me Up At Night is deze track afkomstig van het nieuwe album The Truth dat 9 maart 2018 uitkomt. 

The Truth is het vijfde studioalbum van Laurence Jones. De tien songs werden opgenomen in de oude Sony Studio’s in Miami. De pre-productie van het album is gedaan op Curaçao, waar Laurence samen met zijn band drie weken verbleef. Hij werkte samen met producers Gregory Elias en Jan Lagendijk.

Op zijn zeventiende begon Laurence zijn eigen bluesband. In 2014 won hij de Young Artist Of The Year-award op de British Blues Awards. En nu, op zijn 25ste, heeft hij vier albums uitgebracht (met een verkoop van meer dan 50.000 exemplaren) en over de hele wereld getoerd in voorprogramma’s van Status Quo, Gary Clark Jr, Kenny Wayne Shepherd, James Bay, Van Morrison, Buddy Guy, Robert Cray, Joe Bonamassa Jools Holland en Eric Burdon.

Op 9 juni 2018 staat de getalenteerde Laurence op het Holland International Blues Festival in Grollo. Onder andere Ringo Starr and his All Starr Band, Walter Trout en Joe Bonamassa staan ook geprogrammeerd. Dit is niet de eerste keer dat Laurence Jones op een groot festival in Nederland staat. Eerder speelde hij op het North Sea Jazz Festival (2016) en Bospop (2017).

The Truth komt uit op 9 maart 2018. De laatste week van april is Laurence weer in Nederland voor een albumreleasetour.

LIVEDATUM 21/01 Nieuwe Nor, Heerlen

Null + Void – Cryosleep

null + void-cryosleepNull + Void – Cryosleep (SEN Music/hfn music)

Kurt Uenala mag dan nog geen al te bekende naam zijn, hij is wel een jongen die al een flink aantal jaren aan de weg timmert, en dan met name aan de zijde van Dave Gahan. De zanger van Depeche Mode, die sinds 2003 uit de schaduw stapte van Martin Gore en zijn eigen songs begon te schrijven. In eerste instantie op zijn solodebuut Paper Monsters (2003) en sinds 2005 (Playing The Angel) bovendien op albums van Depeche Mode. Waar Gore al zijn nummers solitair schrijft, doet Gahan dat de laatste jaren samen met Uenala, de evenals Gahan in New York residerende Zwitser die ook met Moby samenwerkte.

Cryosleep is het debuutalbum van Kurt Uenala, uitgebracht als Null + Void. Een plaat waar Uenala’s liefde voor elektronica duidelijk naar voren komt. En waar een onweerstaanbare technotrack op te vinden is: Asphalt Kiss. Opzwepend en zo dansbaar als de neten. Minstens zo sterk is het iets zwoelere technogeweld van Come To Me, met zwaar vervormde zang van Uenala zelf, die op andere tracks de hulp heeft ingeroepen van bevriende muzikanten. Uiteraard Dave Gahan, voor wie Uenala Where I Wait schreef. Een toegankelijk nummer, over hoop en onzekerheid, dat naar een hoger niveau wordt getild door Gahan, die in Depeche Mode al laat horen met het jaar meer glans op zijn stem te krijgen. Ook The Raveonettes’ Sharin Foo doet mee, al is haar aanwezigheid nauwelijks noemenswaardig.

Albumopener Falling Down is een zweverige, wat lucide track met Black Rebel Motorcycle Club aan de zijde van Uenala. De knisperende elektronica van Hands Bound wordt gedragen door het stemgeluid van Shannon Funchess, van het Amerikaanse postpunkduo Light Asylum. Een onheilspellende technotrack, die schril afsteekt bij het meest poppy nummer op het album, Take It Easy, met Robbie Furze van het Britse elektrorockduo The Big Pink achter de microfoon.

Kurt Uenala is op zijn best wanneer hij donkere techno maakt, met beukende beats, zoals ook Into The Void en Paragon, waarmee een gemiddelde dansvloer in no time is gevuld. Pieter Visscher

INHEAVEN stript alle lagen gitaar en opsmuk op nieuwe ep

INHEAVEN (met allemaal kapitalen, wat dat is een soort modedingetje) is een van de veelbelovende opkomende Britse indiebands. Losbandig en vol opwinding.

Het album INHEAVEN is internationaal zeer goed ontvangen en zit het vol razernij. Met hun nieuwe ep Acoustic die 6 december uitkwam laat de band horen dat liedjesschijven de kern is van alles wat ze doen. Het strippen van alle lagen gitaar en opsmuk onthult de onbekende elementen van elke compositie.

Als grootste invloeden noemt het viertal Nirvana, The Smashing Pumpkins en Sonic Youth. Luister zelf maar.

Melancholische Anna Burch komt met solodebuut

Van Anna Burch worden we erg enthousiast bij Pinguin Radio. Haar derde single Tea-Soaked Letter kwam afgelopen week uit en bevat een fijne, zonovergoten melancholische sfeer.

De voormalige bassiste van de Amerikaanse folkrockband Frontier Ruckus keert solo terug met haar debuutalbum. Quit The Curse gaat 2 maart 2018 verschijnen.

Anna Burch komt uit Detroit en maakt indiepop die er mag zijn. Prettige stem, beklijvende liedjes, dat werk. Prettige verschijning ook. Gaan we meer van horen in de toekomst. Zonder twijfel.