Elke eerste maandag van de maand op Pinguin Radio van 20:00 tot 22:00 uur de beste tracks van de beste albums van het moment samengesteld door de muziekredactie van de Volkskrant.
De kroniek van de nieuwe muziek
Door Robert van Gijssel
Het is feest in de platenzaak. Na de gebruikelijke zomerluwte, waarin we vooral leuke compilaties konden kopen van Elvis tot The Beach Boys, vlogen de grote nieuwe platen ons de laatste weken weer om de oren. Wie vorige week zaterdag naar bijvoorbeeld een Plato, Sounds, Elpee of Concerto ging, kon zich voegen in een lange rij voor de kassa. En hopen dat er nog een exemplaartje van de nieuwe War on Drugs, Queens of the Stone Age of Steven Wilson verkrijgbaar was.
Want met name die drie releases sprinten nu de winkel uit, vooral op vinyl. In verschillende luxe-varianten: de nieuwe plaatkoper heeft graag wat te kiezen. Ondergetekende koos bij zijn The War on Drugs voor een ‘indie only’-versie, in gelimiteerde oplage met colaflesjeskleurig vinyl. Als je een muzieknerd bent, moet je er soms ook werk van maken.
De opkomst van de Amerikaanse indieband The War on Drugs is een van de mooie verhalen van de pop van de afgelopen jaren. De lang uitgesponnen, bijna terloopse gitaarliederen van Adam Granduciel hakten er op de vorige plaat Lost in the Dream zo in, bij een heel breed poppubliek, dat de band zichzelf inmiddels ver is ontstegen. The War on Drugs tekende bij de grote platenmaatschappij Warner, deed het de afgelopen jaren goed als headliner op festivals en staat in november twee avonden achtereen in een uitverkochte Afas Live in Amsterdam. Met de prachtige nieuwe plaat A Deeper Understanding in de bagage. In een interview in de Volkskrant verklaart Granduciel de schoonheid van zijn muziek en vooral de paradoxale, want droevig-opgewekte toon van zijn liedwerk: ‘Ik heb mijn melancholie en somberte voor me laten werken, ben constructiever met ze omgesprongen, want ik was er van overtuigd dat ze me aan een mooie plaat konden helpen.’
Josh Homme van Queens of the Stone Age, een van de laatste grote rockbands, zocht op zijn nieuwe plaat Villains de samenwerking met producer Mark Ronson. Een popproducer dus, bekend van bijvoorbeeld het blinkende hitwerk van Bruno Mars. De fans zagen de nieuwe plaat om die reden met angst en beven naderen, maar de vrees blijkt ongegrond. Villains is een knisperige, scherpe rockplaat met lekker compacte songs. In een Volkskrantinterview zegt Josh Homme dat we niet bang hoeven zijn dat de rock binnenkort uitsterft, bij het geweld van dance, r&b en hiphop: ‘Ik zou niet weten hoe ik zonder rock zou moeten leven. De troost die ik krijg van een snerpende gitaar, een goed liedje en een mooi koortje, is onbetaalbaar.’
Nog een plaat die de gemoederen van vooral de idolate fans bezighoudt: To The Bone van Steven Wilson. De Britse progrockgod weet best wat zijn fans het liefst willen horen: lange, technische en progressieve rockstukken, waarbij de emoties hoog mogen oplopen. Met dat werk is hij al jaren de aanjager van de moderne progrock, en staat hij zelfs op een eerbiedwaardig jazzfestival als North Sea Jazz. Maar op zijn nieuwe album eert Wilson de mooi gearrangeerde, gelikte pop uit zijn jeugd, van Peter Gabriel tot Kate Bush en Tears for Fears. De kwaliteit is torenhoog, ook in Abba-achtige liedjes als Permanating, maar de liefhebber krabt zich er wel wat bij achter de oren. Een beetje té catchy? Maar toch is het een knappe plaat, die je toch vaker opzet dan je had verwacht na die eerste draaibeurt.
Andere toppers: de Brits-Japanse producer Maya Jane Coles neemt ons mee naar de eighties en de postpunk, bij mistige dubstep en triphop. De tracks op haar album Take Flight doen soms wat denken aan de sombere technopop van de Deen Trentemøller.
Lees hieronder alle cd-reviews van de albums van het moment volgens de redactie van de Volkskrant.
—
Iron & Wine – Beast Epic (Sub Pop/Konkurrent)
Sam Beam heeft er even voor nodig gehad, maar hij is weer terug bij het akoestische, pastorale geluid waarmee hij vijftien jaar geleden voor het eerst van zich deed spreken. En hij is ook terug bij het label dat zijn muziek onder de naam Iron & Wine voor het eerst uitbracht, Sub Pop.
Beast Epic, het eerste Iron & Wine-album in vier jaar, is misschien wel het mooiste album van Beam geworden. Zijn soms wat omfloerste stem kleurt fraai bij de warme instrumentaties, die niet zozeer sober zijn, als wel heel precies gearrangeerd. Op zijn recente platen Kiss Each Other Clean (2011) en Ghost on Ghost (2013) wilde Beam zich nog weleens verliezen in een te dik aangezette sound. Alsof hij bang was in het hoekje van wat al te zalvende singer-songwriters te worden neergezet.
Het knappe van de liedjes op Beast Epic is dat ze niet zo kaal geproduceerd zijn, maar dat de zang altijd het belangrijkste blijft. Een beetje hees en doorleefd zoals Ray LaMontagne dat kan, zingt Beam zijn mooie teksten waarin religie, natuurobservaties en moeizame liefdesverhoudingen steeds terugkeren.
Nog altijd is Beam geen man van grote gebaren, het zijn juist de details die zijn liedjes kleur geven. Zoals even die jankende pedal steel aan het slot van Our Light Miles. Heel in de verte, maar des te doeltreffender.
Zo vallen gaandeweg meer mooie vondsten op. Op dit zesde Iron & Wine album weet Sam Beam zelfs het eenvoudigste kloppen op de klankkast van zijn gitaar een grote zeggingskracht te geven.
together PANGGEA – Bulls and Roosters (Nettwerk/V2)
Met een ogenschijnlijk gemak tovert de Californische band Together Pangea de ene na de andere puntige garagerocker tevoorschijn. In Nederland leerden we de band kennen met het album Badillac (2014) en enkele even rommelige als vurige optredens. Bulls And Roosters klinkt gepolijster, maar de referenties zijn hetzelfde gebleven. Het ene moment spetterende jarenzestigbeat, die soms klinkt als een vroege single van The Animals (The Cold, met een fijn kunstfluitrefrein), dan weer een hitgevoelige bewerking van een oud Black Lips-liedje (Kenmore Ave).
Dat resulteert in lekker snerende zang, gitaren die steeds sprankelen en een trits liedjes die je domweg niet uit je hoofd krijgt, zoals Money on It. Het is meer pop dan punk, maar zo’n prettig ratelend gitaarintro als dat van Better Find Out hebben we sinds de eerste singles van de Buzzcocks veertig jaar geleden veel te weinig meer gehoord.
Niks nieuws, wat Together Pangea hier voorschotelt. Maar zelden komen er anno 2017 in een klein half uur zo veel sterke en vrolijk stemmende powerpopliedjes voorbij als op Bulls And Roosters.
Triggerfinger – Colossus (Mascot)
Vanaf het debuutalbum uit 2004 wordt de Vlaamse rockband Triggerfinger vergeleken met Queens Of The Stone Age (QOTSA), met de aantekening dat het trio uit Lier en Antwerpen rond 2010 veel leuker was dan QOTSA: melodieuzer, minder nors, live uitstekend.
Colossus is het vijfde studioalbum en hoewel Triggerfinger het epigonisme allang is ontstegen, is er nog wel een parallel: het geluid van beide bands is poppier geworden, minder gruizig, eclectischer, niet zelden een soort ‘heavy funk’.
Het heeft het veelzijdigste Triggerfinger-album tot dusver opgeleverd, met een puike single (Flesh Tight), een mooi akoestisch rustmoment (Afterglow) en meer sterke momenten, maar ook een aantal fletsere (Breathlessness) en een wat te melige finale.
De plaat zal ongetwijfeld weer leiden tot sterke optredens (binnenkort is de band te horen op Appelpop in Tiel en Helldorado in Eindhoven), want optreden is en blijft Triggerfingers grootste kracht.
Maya Jane Coles – Take Flight (I/AM/ME)
Een jaar of zeven geleden werd de Brits-Japanse dj en producer Maya Jane Coles in de ‘blogosphere’ gebombardeerd tot grote belofte voor de dance. Ze werd gesampled door Nicki Minaj en gevraagd voor deftige mixalbums als Fabric en DJ-Kicks.
Daarna traden jaren van stilte in. Nu blijkt waarom. Coles heeft in alle rust gewerkt aan een enorm tweedelig album met maar liefst 24 tracks.
Op de eerste plaat mixt ze house, dubstep en triphop met zalig grommende basgitaren uit de postpunk. Sterke tracks als Weak en Darkside doen wat denken aan het sombere werk van de Deen Trentemøller. Ook omdat Coles’ lichtvoetige, vocale refreinen bouwt op donkere en onheilspellende ondertonen en daarmee dus een fijn en mistig popmuzikaal sfeertje creëert.
Het tweede album is minder spannend en gezien de monotone vierkwartsmaten meer gericht op de dansvloer. Passing Me By bijvoorbeeld is een heerlijke housetrack, vol leuke vocale haakjes. Maar halverwege plaat twee dwalen de gedachten toch wat af.
The War on Drugs – A Deeper Understanding (Atlantic/Warner)
Op 1 en 2 november stroomt de AFAS Live in Amsterdam vol voor The War On Drugs: 11 duizend mensen, wie had dat drie jaar geleden gedacht? De band rond Adam Granduciel uit Philadelphia (bezig sinds 2005) was zo’n indiegeval waarvoor een volle Paradiso het hoogst haalbare leek.
Maar toen verscheen Lost in the Dream, het derde album: een dromerig, omfloerst, gedragen rockalbum met liedjes (en een hese stem) die Dylan, Springsteen en Petty in herinnering riepen. Plots was The War On Drugs een grote naam en het nieuwe, vierde album A Deeper Understanding dus een grote release (via majorlabel Warner).
Granduciel trekt de lijn door: nog weidser klinkende songs over vertwijfeling en vergankelijkheid, die vaak komen aanzeilen op een bedje van toetsen, die bij The War On Drugs een haast continue, bedwelmende onderstroom vormen.
Veel moois werd al als single vrijgegeven: Holding On, Strangest Thing en het schitterende, elf minuten lange Thinking of a Place, met prachtig galmende gitaarmonoloog. Maar er is meer: In Chains, het gloedvolle slotstuk You Don’t Have to Go.
Je kunt zeggen dat ze veel op elkaar lijken, die nummers van The War On Drugs met die synthetische drumbeat die onverstoorbaar rechtuit gaat, maar dat draagt juist bij aan de betovering: een sereen, melancholiek geluid als een Amerikaanse roadmovie in sepia.
Queens of the Stone Age – Villains (Matador/Beggars)
Er ligt een nieuw ‘Queens’-album (het zevende), waarnaar fans van de woestrijnrockband uit Californië met lichte zorg uitkeken sinds bekend werd dat Mark ‘Uptown Funk‘ Ronson het zou produceren.
Wat ging die Britse popprins met de ‘QOTSA’-sound doen? Alleen maar goede dingen, blijkt nu, want Villains is nog beter dan de sterke voorganger (…Like Clockwork, 2013) en véél beter dan de lompe rockplaten van rond 2006. Ronson trok de sound prachtig strak: lekker droog, met drumklappen als hamers op aambeelden.
De songs zijn springerig, funky, soms dansbaar, maar altijd typisch Queens, met ruimte voor dat beetje waanzin dat de band ooit zo spannend maakte. Frontman Jos Homme heeft het chagrijn afgeschud. De Queens Of The Stone Age is hier een dynamische, avontuurlijke rockband met een mooi lucide geluid, vitaler en eigentijdser dan ooit. Op 12 november komen ze naar de Ziggo Dome.
Steven Wilson – To The Bone (Caroline)
Steven Wilson is de grote man van de moderne progressieve rock. Hij is ook een beetje een popprofessor. Nu kunnen professoren soms wat eigenwijs zijn en dat is Wilson ook op zijn vijfde soloalbum To The Bone.
Hij probeert de acceptatiegrenzen van zijn volgelingen op te rekken met een plaat die is geïnspireerd op de ambachtelijk geproduceerde jarentachtigpop uit zijn jeugd. En je pikt de voorbeelden, van Kate Bush’ Hounds of Love tot Peter Gabriels So, er zo uit. Helaas niet altijd tot genoegen. De zogenaamd rauw geproduceerde slaggitaartjes, de galmende drums en de mondharmonica in het titelnummer klinken wat belegen.
Daarna wordt het snel beter. Wilson weet zijn melodieuze zanglijnen, die nog altijd lijken overgewaaid uit het Genesis- en Alan Parsonstijdperk, te verpakken in een paar compacte en gelikte popsongs. Zoals Nowhere Now en vooral Refuge, een gedragen pianolied dat uitmondt in een partij technische gitaarrock. Zo kennen we Wilson weer, constateer je dan opgelucht. Om je daarna rot te schrikken bij Permanating, een héél glad popliedje dat doet denken aan Pet Shop Boys en Abba.
Zo slingert Wilson heen en weer op deze toegankelijke, maar voor de liefhebbers wat dwarse popplaat. In het onverbloemd progressief rockende epos Detonation horen we Wilson in volle glorie: lumineuze jazzrock in een symfonisch uitgebouwde compositie, die dankzij de emotionele zangpartijen van Wilson en een schitterende jazzgitaarsolo ook bij de keel grijpt. Zo horen we hem toch het liefst.
Grizzly Bear – Painted Ruins (Sony Music)
Ze leken volledig uit zicht te zijn geraakt, de vier muzikanten uit Brooklyn die als Grizzly Bear acht jaar geleden de indierock-wereld in hun greep hielden met het album Veckatimest.
Daarop wist de band een prachtige combinatie van barokke piano, soepele jazzy ritmes en dromerige akoestische folk te laten samenvloeien in een unieke eigen sound. Het sterkste wapen was de zang van Ed Droste en Daniel Rossen. De stemmen vonden elkaar in harmonieën met een zuiverheid die daarvoor hooguit door de broers Everly of Wilson werd bereikt.
De belofte van een liedje als Two Weeks werd op het daaropvolgende album Shields (2012) eigenlijk niet ingelost. Een pauze van vijf jaar heeft Grizzly Bear goed gedaan, want op Painted Ruins, hun eerste plaat op het grote Sony-label, komt alles prachtig samen.
De luisteraar wordt meteen bedwelmd door wonderschone samenzang in Wasted Acres dat ook nog eens is gearrangeerd als de Beach Boys op hun mooist. Net als Fleet Foxes en Midlake op hun beste momenten weet Grizzly Bear wat stoffige folkrock een fraai hedendaags geluid te geven en te betoveren met hemelse zang. Maar daarbovenop zoeken ze in hun composities ook naar nieuwe geluiden, combinaties van instrumenten en akkoorden op een manier die we eigenlijk alleen van Radiohead kennen.
De wijdlopige jazzy drums in Three Rings, het meanderende gitaarmotiefje in Cut-Out: het zijn van die details waarmee Painted Ruins je tijdens het luisteren imponeert. Bovendien is de plaat razendknap opgebouwd. Langzaam toewerkend naar het stevige, bijna ontsporende Aquarian om dan voorzichtig af te bouwen, op zoek naar het verdwijnpunt in het afsluitende Sky Too Hold.
Shelby Lynne & Allison Moorer – Not Dark Yet (Thirty Tigers/Bertus)
De zingende zussen Shelby Lynne en Allison Moorer hebben een afschuwelijk familieverleden. Hun gewelddadige vader vermoordde hun moeder, in het bijzin van de kinderen, en schoot zich daarna door het hoofd.
Het is misschien niet de bedoeling, maar je zoekt op deze eerste gezamenlijke plaat toch de verwijzingen naar dat drama. Zelfs al zingt het duo vooral covers. Wat te denken van de countryballade-uitvoering van Dylans Not Dark Yet, en zinnen als: ‘Sometimes my burden is more than I can bear. It’s not dark yet, but it’s getting there.’
De stemmen van de zussen kleuren geweldig samen, al springt de schitterende countrysoulstem van Shelby Lynne er toch wel bovenuit. Bewonderenswaardig, hoe de zussen popliedjes als Lithium van Nirvana en My List van The Killers weten om te bouwen tot een geloofwaardige rootsversie.
Echt spannend wordt het bij het zelfgeschreven en huiveringwekkende lied Is It Too Much, dat gaat over het onverbreekbare verbond tussen de zussen: ‘No one else bears this heavy load. Is it too much, to carry in your heart?’ Akelig mooi.
Dizzee Rascal – Raskit (Island/Universal)
Nederland raakt er niet zo opgewonden van, maar in Engeland beleeft de Londense hiphopvariant grime, populair rond 2004, een opleving. Oudgediende Skepta won met Konnichiwa de Mercury Prize van 2016, pionier Wiley keerde begin dit jaar sterk terug, jongeling Stormzy maakte diepe indruk met het uitstekende Gang Signs & Prayer.
Luister hier naar de vorige editie!
Volkskrant Radio – augustus 2017
Iedere eerste maandag van de maand tussen 20:00 en 22:00 uur live te beluisteren bij Pinguin Radio en een dag later terug te vinden op Volkskrant.nl als podcast en uiteraard ook bij ons op de site!
===> Lees hier alle recencies van:
Oté Maloya – Diverse Artiesten, Tyler the Creator – Flower Boy, Bedouine – Bedouine, Jay-Z – 4:44, A Blaze of Feather – A Blaze of Feather, Shabazz Palaces – Quazarz: Born On A Gangster Star, Decapitated – Anticult, Broken Social Scene – Hug Of Thunder, Calvin Harris – Funk Wav Bounces Vol. 1.