Elke eerste maandag van de maand op Pinguin Radio van 20:00 tot 22:00 uur de beste tracks van de beste albums van het moment samengesteld door de muziekredactie van de Volkskrant. Deze editie hebben we overigens de beste albums van het afgelopen jaar voor je geselecteerd.
De kroniek van de nieuwe muziek
Lees hieronder alle cd-reviews van de albums van het moment volgens de redactie van de Volkskrant.
—
Door: Robert Van Gijssel 14 februari 2018
Lamar is de superheld van de Amerikaanse hiphop; alomtegenwoordig en bovendien een kunstenaar van groot maatschappelijk belang. De analyses van Lamar over de zwarte identiteit en cultuur zouden zonder aanpassing al onder de film Black Panther passen.
Dat Lamar tijd had zich in een ambitieus soundtrackproject te storten, is wel weer een sterk staaltje. Lamar bracht vorig jaar zijn meesterwerk Damn uit, won daarna zo’n beetje alle muziekprijzen, trad op in awardshows en ging op een tournee langs de grootste muziekzalen ter wereld.
Toch klinkt de soundtack niet als een haastklus. Integendeel: de plaat is een weldadig geproduceerd pretpakket van de zwarte muziek, waarin Lamar scheert over de continenten, vanuit Amerika via de Caraïben richting Afrika. Lamar laat een artiestenoptocht voorbijkomen: van rapper Vince Staples tot zangers als The Weeknd, James Blake en SZA.
Black Panther The Album is een ‘gecureerde soundtrack’, hetgeen betekent dat slechts een enkel nummer is terug te horen in de film. De plaat dient vooral als muzikaal uithangbord voor de film, maar in de nummers wordt wel steeds verwezen naar verhaallijnen uit Black Panther. Bij de funky liefdesraps van The Ways bijvoorbeeld, een van de leukste tracks van de plaat, zingt gastzanger Swae Lee (de helft van hiphopduo Rae Sremmurd): ‘Power girl, power girl, If I had you, I’d travel light years for you.’
Lamar heeft de plaat niet volgestopt met tribaal Afrikaans drumwerk uit het fictieve land Wakanda – dat was ook wat te gemakkelijk geweest. De verwijzingen naar antieke Afrikaanse muziek zijn subtiel verstopt; slechts hier en daar een mystieke flard percussie. Maar in het topnummer Seasons graaft Lamar diepe Afrikaanse roots uit, met een sterk refrein in het Zoeloe en een tokkelende duimpiano.
Het spannendst is Black Panther The Album als Lamar in een filmrol stapt en stiekem toch zichzelf blijft. In King’s Dead schuift hij in het hoofd van Killmonger, de aartsvijand van Black Panther, en misschien wel van ons allemaal: ‘Fuck integrity, fuck your pedigree, fuck your feelings, fuck your culture, fuck your moral, fuck your family, fuck your tribe.’ En in de hit Pray For Me, met een heerlijk gezongen r&b-refreintje van The Weeknd, rapt Lamar zich recht naar de ziel van Black Panther: ‘I fight the world, I fight you, I fight myself. I fight God, just tell me how many burdens left.’
Everything Is Recorded – Everything Is Recorded by Richard Russell (XL Records/Beggars)
Richard Russell kennen we vooral als de platenbaas van Adele, The Prodigy en Jack White. Maar zelf heeft hij ook ambities als muzikant en producer. Hij haalde in 2010 Gil Scott-Heron en een paar jaar later Bobby Womack naar zijn label en produceerde hun beste platen in jaren.
Door: Gijsbert Kamer 16 februari 2018
Een ernstige ziekte bracht Russell een paar jaar geleden ertoe een stap terug te doen bij zijn platenmaatschappij en zelf muziek te gaan maken. Hij bouwde een studio waarin hij elke vrijdag open huis hield. Van Damon Albarn tot Kamasi Washington kwamen ze langs. Russell nam alles op en stelde er een ijzersterk album uit samen. Everything is Recorded is een staalkaart van Britse urban stijlen. Techno, soul, reggaedub en gospel vloeien samen tot een wonderlijke mix, waaraan Russell rake samples toevoegt. Zo lopen de soulvolle vocalen van Sampha in Close But Not Quite prachtig over in de gesampelde stem van Curtis Mayfield. Ook samples van reggaezanger Keith Hudson en Grace Jones krijgen van Russell een prominente plek.
Everything is Recorded volgt zo de lijn die begin jaren negentig begon bij de baanbrekende albums van Soul II Soul en Massive Attack en later werd voortgezet door Damon Albarns Gorillaz.
Albarns vriend Richard Russell maakt met Everything is Recorded een lome, soulvolle dubversie van de meer uitbundige Gorillaz-pop. Fraai.
Hookworms – Microshift (Domino/V2)
De belangwekkendste nieuwe plaat op het Domino-label is niet de nieuwe Franz Ferdinand, maar Microshift van Hookworms. Een ironische albumtitel, want de stilistische verschuiving die de band uit Leeds op dit derde album maakt, is bepaald niet aan de kleine kant.
Door: Menno Pot 9 februari 2018
Hookworms maakte altijd hypnotiserende, gruizige noiserock, met verwijzingen naar de shoegaze-band Spiritualized. Mooi, maar veel verder dan de kleine zalen reikte de horizon voor Hookworms niet.
Op Microshift gaat ineens het licht aan: lawaaigitaren eruit, synthesizers erin. Resultaat: meer kieren waar een frisse wind doorheen waait en meer focus op de liedjes en de uitstekende zangmelodieën (Negative Space, Shortcomings).
Het mooiste is: de hypnotiserende, repetitieve gekte (fijne krautrockgroove in Opener) is glorieus intact gebleven en je kunt er soms nog op dansen ook (Ullswater).
Zo is Hookworms plotseling een band geworden die lonkt naar een vrij breed indiepubliek. Meer popgevoel, zonder de kernwaarden in te leveren, het is een hoeraatje waard.
AWKWARD i – Kyd (Excelsior/V2)
De laatste jaren maakte Djurre de Haan muziek voor films (De ontmaagding van Eva van End, Aanmodderfakker, Monk) en theater (Het verhaal van de getallen, Alleen op de wereld). Zijn pseudoniem Awkward I reserveert hij voor zijn popprojecten.
Door: Menno Pot 9 februari 2018
Op het derde AWKWARD i-album KYD moesten we ruim zes jaar wachten (de voorganger Everything on Wheels verscheen in 2011), maar het geduld betaalt zich uit.
De Haan beleefde vijf roerige jaren, waarin hij vader werd zonder dat hij er erg in had en zijn moeder een beroerte kreeg. Het leven zette een punt achter zijn jeugd, een constatering waarvan De Haan een montere, lucide muzikale vertaling meenam naar de wereld van AWKWARD i. Zijn mooiste, best klinkende en rijkst gearrangeerde album is het resultaat.
Hier en daar verraden de liedjes welke songschrijvers hij bewondert: in Road is Rock leent hij de dictie van Bill Callahan, The Shotgun Position roept associaties op met Ron Sexsmith. De Haan heeft een feilloos gevoel voor liedjes die niet de geijkte route nemen, maar parmantig hun eigen weg zoeken. Zoals de prachtsingle Milkshakes Funnelcakes, die je doet beseffen dat er zoiets als geamuseerde melancholie bestaat.
U.S. Girls – In A poem Unlimited (4AD/Beggars)
Meg Remy maakte als U.S. Girls al een handvol albums voordat ze in 2015 voorzichtig naam maakte met het album Half Free. Langzaam heeft Remy zich meer weten te ontdoen van een wat rammelend indie-geluid, wat nu met In A Poem Unlimited heeft geleid tot haar sterkste plaat.
U.S. Girls is weliswaar geen Amerikaanse meidengroep, maar een vanuit Canada opererende zangeres en componist, die zich laat begeleiden door muzikanten uit de jazz- en funkscene van Toronto.
Juist die volle, aan de beste jarentachtigfunk van Talking Heads refererende sound maakt In A Poem Unlimited zo’n verrassend meeslepend album. Niet iedereen zal even gecharmeerd zijn van de dunne, soms wat afgeknepen stem van Meg Remy, zoals niet iedereen van Björk houdt.
Maar de bewondering voor de liedjes en arrangementen is er niet minder om, terwijl de teksten ook nog eens echt ergens over gaan. Neem M.A.H. (Mad As Hell). Het lijkt even alsof ze zich boos maakt op een (ex-) vriend. Maar het is Obama op wie haar woede zich richt. Remy voelt zich bedrogen door de gewezen president, wat ze tot uiting brengt in een van de sterkste popsongs op dit fraaie album.
Superchunk – What A Time To Be Alive (Merge/Konkurrent)
Ook de Amerikaanse gitaarband Superchunk maakt zich op zijn nieuwe plaat weer eens flink boos. De woede van voorman Mac McCaughan richt zich op de deerniswekkende situatie waarin zijn land zich bevindt.
Als McCaughan, die daarnaast ook de baas is van het indie-label Merge Records, kwaad wordt, dan komt daar de mooist denkbare venijnige gitaarpop uit voort.
Majesty Shredding (2010) was zo’n uitschieter in de discografie van Superchunk, dat al sinds 1990 platen uitbrengt.
Meesterlijke, verslavende powerpop, dit. Zoals die eigenlijk veel te weinig komt bovendrijven.
Fischerspooner – Sir (Ultra Music/Sony)
Het Amerikaanse electroduo Fischerspooner was de laatste jaren behoorlijk afgedreven van de muzikale modes. Begin deze eeuw paste de kunstzinnige en haast museale elektronische pop van componist Warren Fischer en videokunstenaar Casey Spooner leuk in een kleine electropop-revival, maar die trend is wel zo’n beetje voorbij. En de laatste tracks en platen van Fischerspooner waren zeker geen reden de revival nieuw leven in te blazen.
Mary Gauthier – Rifles And Rosary Beads (Proper Records/ Bertus)De Amerikaanse zangeres Mary Gauthier heeft als ex-verslaafde het nodige meegemaakt. Na een heftige en ontspoorde jeugd en lange opnamen in afkickklinieken ontdekte zij haar gave om de zelfkant van het leven te vatten in rake songs, vaak door alleen haarzelf begeleid op gitaar. Haar platen zijn vaak autobiografisch, maar op het nieuwe album Rifles & Rosary Beads bezingt zij het levensverhaal van vele anderen.
Gauthier zocht contact met een organisatie voor Amerikaanse oorlogsveteranen, en zette een liedschrijf-project op. Zij ging in gesprek met militairen en schreef met hen een aantal min of meer therapeutische liedjes, die nu als album aaneen zijn geregen.
The War after the War gaat over posttraumatische stress en het zwarte gat waarin veteranen soms dreigen te vallen, en Gauthier heeft de problematiek knap overgezet naar kraakheldere maar aangrijpende liedteksten. ‘Who’s gonna care for the ones who care for the ones who went to war. There’s landmines in the living room, and eggshells on the floor.’
In het openingsnummer Soldiering On bezingt Gauthier de keuze van jonge vrouwen en mannen om hun leven in de waagschaal te stellen voor het vaderland, en zij doet dat zonder valse romantiek of overdreven sentiment. De soldaten willen kennelijk allen ‘belangrijker zijn dan een enkel leven’, zingt Gauthier bij een trage slaggitaar en krassende violen. Het nummer begint breekbaar, maar wordt door opkomende drums in marsritme toch ook strijdbaar.
Gauthiers stem is aards en nauwelijks versierd, en dat maakt deze collectie van elf oorlogsliederen alleen maar sterker. In Iraq zingt Gauthier over een uitgezonden soldaat die ontdekt dat het met de saamhorigheid in zijn legereenheid slecht gesteld is. ‘My enemy wasn’t Iraq.’ Een plaat met historische betekenis.
Marmozets – Knowing What You Know Now (Roadrunner/Warner)
Hun tweede plaat Knowing What You Know Now is wat laagdrempeliger dan de eerste, maar zangeres Becca Macintyre overtuigt aanstekelijk in de stampvolle popzaal De Helling in Utrecht.
De debuutplaat van de Britse band Marmozets werd vier jaar geleden onthaald als een nu eens echt vrolijk feestje voor de harde muziek. Marmozets, een schoolvriendenband uit Bingley, West Yorkshire, maakte op The Weird and Wonderful Marmozets (2014) ziedende hardcore gemengd met catchy Britpop. En dus explosief schreeuwerige maar opwindende punkpopmuziek, die ineens – en om onduidelijke redenen – ‘post-hardcore’ werd genoemd.
De net verschenen tweede plaat Knowing What You Know Now is wat laagdrempeliger dan de voorganger. Zangeres Becca Macintyre schreeuwt iets minder en zingt vooral hard, hoog en ‘schoon’. Dat doet ze nog wel met een zeer aanstekelijke overtuiging, blijkt in de popzaal De Helling in Utrecht, die te oordelen aan de opkomst toch net een slagje te klein is. De zaal is stampvol.
Marmozets heeft een behoorlijk fanatiek publiek aan zich gebonden, want de nummers van de nieuwe plaat worden stuk voor stuk meegebruld vanuit de rossende mosh pit voor het podium. De sfeer zit er lekker in als Marmozets bijvoorbeeld het stuiterende gitaarpopnummer Stay inzetten; jengelend gitaarriffje, messcherp gezongen punkrefrein en dan toch weer zo’n beukende ontlading in de finale, die de grond laat trillen als bij een donderende heavy metalshow.
Die gekke mix van opgewekte pop en extreme schreeuwmuziek maakt Marmozets onweerstaanbaar. Het nummer Major System Error, op plaat gewoon een leuk punkpopliedje, wordt live een kolkende bak herrie waarbij de twee gitaren toch mooi puntig tegen elkaar in blijven steken. De stem van Macintyre is lenig op het acrobatische af: in de hoge noten probeert ze de flessen in de bar aan scherven te zingen. Maar in sluitstuk Captivate You, het mooiste liedje van de debuutplaat, zingt ze toch ook ingehouden geëmotioneerd, waardoor het nummer echt even binnenkomt.
Rolo Tomassi – Time Will Die And Love Will Bury It (Holy Roar/ Bertus)
Rolo Tomassi uit Sheffield is een sensationele hardcoreband die nog altijd een ‘geheimtip’ voor fijnproevers is: hooggewaardeerd in een kleine kring van gelijkgestemden. Tijd om daar uit te breken, moet de band rond de prachtzangeres Eva Spence hebben gedacht toen ze zich aan de vijfde studioplaat zetten.
De allesvernietigende, met mathematische precisie in elkaar getimmerde hardcore vol tempowisselingen, akkoordenacrobatiek en brullende schreeuwzang wordt op Time Will Die And Love Will Bury It steeds ingeleid met sprookjesachtige sfeerklanken en feeërieke vocalen van dezelfde Spence, die ook in de zuivere zangstand kan betoveren. Rolo Tomassi speelde altijd al met contrasten tussen hard en zacht, zuiver en goor, maar die dynamiek is hier tot hoge kunst verheven. Het nummer Aftermath is eigenlijk een beheerst indierockliedje – met wel loeistrakke drumpartijen – dat daarna overgaat in de bak metalherrie van Rituals. Maar nooit heb je het idee dat er maar wat aan effectbejag wordt gedaan.
Het mooie aan Rolo Tomassi is dat de band je aan de hand meeneemt door een set avontuurlijke liedjes met een verhaal, zonder rockclichés of opgelegde mooizingerij maar geschreven met de beste liedschrijfpen. Een topband, ga ze live zien op 1 april in het Patronaat in Haarlem.
Luister hier naar de vorige editie!
Volkskrant Radio – februari 2018
Iedere eerste maandag van de maand tussen 20:00 en 22:00 uur live te beluisteren bij Pinguin Radio en een dag later terug te vinden op Volkskrant.nl als podcast en uiteraard ook bij ons op de site!