Gorillaz – Humanz (Parlophone)
We hebben er lang op moeten wachten. Niet alleen omdat er zeven jaar tussen The Fall en Humanz zit, maar ook omdat de geruchtenmolen al eind vorig jaar op gang kwam over de nieuwe Gorillaz. Het geniale concept van Blur-frontman en muzikale duizendpoot Damon Albarn en striptekenaar en designer Jamie Hewlett verraste vriend en vijand in 1998. Met hun tweede album Demon Days zetten ze zich definitief op de kaart, niet in de laatste plaats door de bijzonder fijne productie van Dangermouse. De verwachtingen zijn dus hooggespannen voor dit nieuwe album en het kan bijna niet anders dan tegenvallen. En in grote lijnen doet het dat ook. Humanz is een grabbelton van een album. De samenstelling van de tracklisting is een zooitje. Damon Albarn komt met maar liefst 28 (!!) gastartiesten op de proppen op een album met 20 nummers (als ik de skits niet meetel).
Met zoveel verschillende stemmen wordt het haast onmogelijk om een eigen geluid te behouden en dat is nou precies het euvel. Gorillaz heeft op voorgaande albums ook steeds een eclectische mix van stijlen tentoongespreid, maar niet eerder was het zo rommelig als hier.
Na het intro gaat het meteen helemaal los met Vince Staples op hip hop-banger Ascension. Een heel vet, en ontzettend catchy, nummer, maar niet echt een fijne opener. Het volgende nummer, Strobelite met Peven Everett, is een soort Incognito of Chaka Kahn-achtig eind jaren 80 soul nummertje dat achterhaald en overbodig klinkt. Direct daarop volgt de vocoder raggaton ballad Saturnz Barz met Popcaan, dat op zijn beurt op de hielen wordt gezeten door het absolute dieptepunt van de plaat: Momentz. Uitgerekend het nummer met De La Soul bevat de meest verschrikkelijke beat van het album. Een soort platte gabberbeat/techno kick die zo lomp is dat het nummer niet uit te luisteren is. Misschien leuk als Die Antwoord het doet, maar dit heeft niks te zoeken op een Gorillaz plaat. Na vijf nummers en evenzoveel stijlen is er nog geen pap van dit album te maken. Er zit geen lijn in, de meeste nummers zijn matig en als het niet voor die stem uit duizenden van Albarn was zou je niet weten dat je naar een Gorillaz album zit te luisteren.
Maar er is hoop. Electro-soul groover Submission is het eerste echt goede nummer, vooral door de zang van underground neo-rnb zangeres Kelela. De stem en geflipte rapstijl van Danny Brown later in het nummer is niet voor iedereen, maar het werkt wel opzwepend. Voor de Blur fans, dit is overigens het nummer waar Graham Coxon gitaar op speelt. Als je het niet weet hoor je de gitaar niet eens, maar goed hij doet mee. Andromeda met D.R.A.M. is Demon Days periode Gorillaz en het eerste nummer op het album dat voelt als thuiskomen. Busted and Blue is een beatloze ballad, zonder gastartiesten zowaar, wat aanvoelt als een overblijfsel van Albarn’s laatste solo album Everyday Robots, maar wel een bijzonder fraai nummer met subtiele onderhuidse spanning. Carnival met Anthony Hamilton lijkt ergens op het werk dat Albarn deed met Bobbby Womack kort voor diens overlijden, maar door zijn ietwat haperende beat kan je er perfect de zombie dans uit de Clint Eastwood video op doen. Naast Grace Jones (op het rommelige Charger) doet er nog een andere grootheid mee: Mavis Staples. De 70’s souldiva die van geen ophouden wil weten, wordt op Let Me Out gekoppeld aan trap-rapper Pusha T. en de kruisbestuiving werkt bijzonder goed. Dit is de Gorillaz magie waar je het hele album al op hoopt. De stem en zang van Benjamin Clementine, die niet mijlenver van Antony Hagerty (Anohni) vandaan is, zijn zo karakteristiek dat het moeilijk is om dat om te zetten naar het geluid van een band. Zijn nummer Hallelujah Money nummer is wel een van de mooiste van de plaat, maar mogelijk iets te theatraal voor een hoop Gorillaz fans. Er is dus genoeg moois te ontdekken, maar er zijn evenzoveel tegenvallers, misschien zelfs meer.
De reguliere afsluiter We Got The Power, waar zowel Jean-Michel Jarre, Savages zangeres Jehnny Beth als oud-aartsrivaal Liam Gallagher op meedoen, is helaas weer een van de dompers. Het refrein kent een hoog meezing, of zelfs meeschreeuw gehalte, maar de zang van de Franse Beth helpt dit nummer volledig om zeep. In haar eigen band staat ze meer dan haar mannetje en ook haar gastrol op de laatste Tindersticks is van grote klasse, maar hier is de zang niet zuiver, niet op tijd en voor het eerst klinkt haar Franse accent tamelijk dik door. En dat terwijl er tussen de bonustracks nog een paar ijzersterke nummers staan. Op The Apprentice horen we, naast underground zangeres Ray BLK en rapper Zebra Katz, de nieuwe Britse soul-sensatie Rag’n’Bone Man met het soort zanglijn dat hij op zijn eigen album ook zo sterk doet. Het nummer bevat een van de beste refreintjes en hooks van het hele album, maar is dus om de een of andere reden niet goed genoeg voor het reguliere album. De lome ballad Ticker Tape, met Carly Simon of all people, is ook klassieke Gorillaz en allerlaatste nummer Circle of Friends is misschien geen uitschieter, maar wel een honderd keer betere afsluiter dan We Got The Power. Eigenlijk zijn alle vijf de nummers van de bonusdisc beter dan een groot deel van de nummers van het reguliere album.
Humanz hangt aan elkaar van de vreemde keuzes. Voor een album waar zo lang aan gewerkt is had het veel beter in elkaar moeten zitten. Er zijn genoeg mooie zanglijnen, maar weinig sterke hooks. Echte singles staan er niet op, behalve misschien The Apprentice. De popsensibility is overboord gegooid en heeft plaats gemaakt voor party hip hop en andere hipdoenerij. Damon Albarn heeft zich laten ontvallen dat een aantal van de gastartiesten zijn gevraagd om indruk te maken op zijn tienerdochter. Misschien is de vergankelijke smaak van een tiener niet de beste leidraad om de muzikanten voor je album op uit te kiezen. Het album voelt als een gemiste kans en luistert heel chaotisch weg. Het had met wat schuiven, wegstrepen en vervangen van nummers een vele malen beter album kunnen zijn. Humanz lijkt meer gericht op de Spotify generatie, je kan er een playlist leuk mee opvullen of er zelfs een goede playlist van maken, maar op CD of LP is het geen fijne zit. Zo blijkt zelfs Damon Albarn ook maar gewoon een mens te zijn. Dat is ergens wel weer een geruststellende gedachte. Tekst Muzine.nl | Fabian Hofland
LIVEDATA 21/11 Ziggo Dome, Amsterdam 22/11 Vorst National, Brussel