Author: Marcel van Gastel

Esdoorns, elanden en ijshockey, dat is ongeveer alles wat ik weet over Canada. En dat het er leuk moet zijn, dat ook. De koningin dook immers niet voor niets juist daar onder toen die vermaledijde nazi’s hier een beetje de boel kwamen bezetten. Maar Canada is veel meer dan dat. Zo is het ook het thuisland van de noiserockers van METZ. En hoewel die mannen nu midden in een bomvolle Europese tour zitten, met een schema dat nog strakker is dan de pantalon rond het achterste van Ton Elias, vond frontman Alex Edkins toch nog even tijd om met LiveGuide te bellen, vanaf een truckstop in Milaan.

Tekst LiveGuideNL | Jeroen Haneveer Foto David Waldman

“We rijden zo verder richting Zürich”, vertelt de zanger en gitarist van het trio herrieschoppers uit Toronto. Het moge duidelijk zijn: de heren doorkruisen momenteel Europa, waarbij ze ook ons land een paar keer aan doen. Overigens waren ze hier ook al in juni tijdens Best Kept Secret, een dikke maand na het verschijnen van het tweede album, simpelweg METZ II gedoopt. “We zijn niet zo van de flamboyante en poëtische titels. Dat past niet bij de muziek die we maken.”

Die muziek is namelijk snoeihard. Dat komt live het allerbest tot z’n recht, want deze jongens werken zich vanaf de eerste noten diep in het zweet. Een uitputtingsslag waar ze kei- en keihard aan kapotgaan, maar klagen: ho maar. “We vinden optreden gewoon heel tof. Alle drie wilden we al van jong af aan niets liever dan de wereld rondreizen en muziek maken. Dus nu we die kans krijgen, gaan we er helemaal voor, en het liefst zo vaak mogelijk.”

Daarbij moeten ze het zelf nog wel eens ontgelden. Zo stond bassist Chris Slorach ooit in New York ineens te spelen met een flinke jaap op z’n knar. Toen hij iets te fanatiek aan het headbangen was, had hij zijn gitaar per ongeluk een kopstoot gegeven. “Dat ruige en wilde hoort gewoon bij onze shows”, aldus Alex. “Al hopen we altijd dat het publiek en wijzelf er zonder kleerscheuren vanaf komen. Gelukkig is dat meestal het geval.”

GTA
Ook als je ze nooit live hebt gezien, kan het zijn dat je al eens kennis hebt gemaakt met METZ. Zeker als je ooit in een Lampadati Furore, Dewbauchee Rapid of Enus Cognoscenti Cabrio de straten van Los Santos onveilig hebt gemaakt. Voor bij wie niet direct een belletje gaat rinkelen: Los Santos is de fictieve stad in de game Grand Theft Auto V. Wie daarin afstemt op Vinewood Boulevard Radio kan het speciaal voor het spel geschreven nummer Wet Blanket voorbij horen komen. “Dat was best maf. Ik weet nog goed dat we na een optreden in de auto zaten – heel toepasselijk – en werden gebeld met de vraag of we een nummer wilden schrijven voor GTA. Zoiets hadden we nog nooit gedaan, maar we vonden het natuurlijk een grote eer en hebben meteen toegezegd.”

Daarbij bleek het ook nog een uitstekende manier om nieuwe zieltjes te winnen. “Er zijn al een paar van die jonge gastjes naar ons toegekomen na optredens, die ons hadden leren kennen via dat spel. Dat vind ik echt geweldig.” En toegegeven: het punkgeronk van de Canadezen is inderdaad een uitstekende soundtrack voor wie graag een beetje rondrijdt en tussendoor mensen neerschiet. In een spelletje dan hè.

Naast fervente gamers hebben ze trouwens onbedoeld ook een totaal ander publiek aangetrokken: Deense bejaarden. “Het is al meerdere keren gebeurd dat we in Kopenhagen tijdens het uitladen van de bus werden belaagd door oude dametjes. En dan bedoel ik écht oud, in de tachtig ofzo. Die komen dan foto’s van ons maken en om handtekeningen bedelen. En da’s best eng… Misschien denken ze daar dat we een heel grote bekende rockband zijn. Dat ze met dat spul geld kunnen verdienen ofzo. Heel raar. De volgende keer dat ik er ben, ga ik maar eens uitzoeken wat daar precies aan de hand is.”

LIVEDATA 22/10 Doornroosje, Nijmegen 23/10 Bitterzoet, Amsterdam 24/10 Let’s Get Lost, Zwolle 20/11 Le Guess Who?, Utrecht

Klinkt als: (I’m not your) friend, buddy en guy in een obese achtcilinder op ramkoers.

“Of je nu in een koffiezaak speelt, op straat, in een zaal of op een festival: het is allemaal hetzelfde”, merkt Glen Hansard op voor hij eind juni een instore geeft in de Amsterdamse muziekzaak Concerto. “Een podium is een formaliteit; het is gemaakt zodat iedereen jou kan zien en horen. Natuurlijk is de akoestiek beter in een oud theater, maar er is geen verschil met nu mijn gitaar pakken en een liedje voor jou spelen. Elke keer als je speelt is er dezelfde uitdaging: je hoopt dat jouw nummers landen in de oren van mensen. Ik ken overigens wel artiesten die niet in een koffiezaak spelen, omdat ze er te geïntimideerd van raken.”

Over aandacht heeft de frontman van de Ierse rockband ook als soloartiest niet te klagen. De muziekwinkel zit vol met fans, ondanks dat Hansard zijn tweede soloalbum Didn’t He Ramble op dat moment nog lang niet verkrijgbaar is. Na afloop grijpen de bezoekers hun kans om nog een krabbel te krijgen op diens drie jaar geleden verschenen solodebuut Rhythm And Repose. Hansard heeft de opnames van Didn’t He Ramble net een maand geleden afgerond. “Het is allemaal vrij vers, ja.”

Tekst Mania | Ruben Eg

Hoe begin jij aan een album? Heb je vooraf een idee waar het naar toe moet?
“Nee. Een idee is een idee dat uit de lucht komt vallen. Leonard Bernstein zei ooit: ‘Enthousiasme komt en gaat, maar inspiratie moet je vangen met een knuppel.’ Je moet een idee maar met je ervaring proberen te vormen tot een nummer. Het gaat uiteindelijk door een Glenfilter, als dat ergens op slaat.”

Waar komt jouw inspiratie vandaan? Of moet je echt gaan zitten om een nummer te schrijven?
“Een beetje van beide. Het is echt onmogelijk om in de agenda te zetten dat je om 8.00 uur aan een bureau gaan zitten en dat er tot 12.00 uur ideeën komen om aan te werken. Zo werkt het niet. Grace Beneath The Pines, het eerste nummer op dit album, kwam bijvoorbeeld in een flits tot me bij het afhalen van mijn bagage op een luchthaven in Nieuw-Zeeland. Ik stond te wachten op mijn koffers en ik had een melodie met wat tekst in mijn hoofd. Dus ik nam het snel op met mijn mobieltje en dacht er verder niet meer aan. Ik vond het terug toen ik een paar weken later door de voicememo’s op mijn telefoon ging. Toen ben ik er verder aan gaan werken.”

Vind je zo soms wel eens een idee terug, waarvan je geen idee hebt hoe je er ooit op bent gekomen?
“Absoluut. Er zitten honderden eenzame geesten in iemand zijn hoofd die op een dag zomaar weer opkomen. Dat kan een zin plus een melodie van twaalf jaar geleden zijn. Als dat op het juiste moment gebeurt en je pakt een instrument en schrijft het uit, dan kun je het originele idee naar voren van je hersenen te halen. Ik word mij er wel steeds meer van bewust dat je echt moet gaan zitten en werken aan een idee. Soms moet je er direct de schouders onder zetten: hier ga ik een nummer van maken, zo lang als het duurt. Al kost het moeite, vind ik het niet leuk en is het uiteindelijk een klotenummer. Dan is het in ieder geval een goede oefening geweest. Het houdt in ieder geval de geest scherp. Soms kan het meest banale idee dat nergens op lijkt uiteindelijk het nummer worden waar je het meest trots op bent.”

Staat er zo’n nummer op dit album?
“Eeeehm… Paying My Way. Een nummer dat ik in een hotel bedacht en direct opnam. Stay The Road is ook zo’n nummer. Ik zat op een festival wat te pielen op een mandoline. Toen ik thuis kwam dacht ik: “Ik ga dit hoe dan ook afmaken”. Dus ik heb het uitgeschreven, omgedraaid, in iets totaal anders veranderd en uiteindelijk weer teruggedraaid. Wat voor mij goed is aan deze nummers is dat ik de teksten uit alle hoeken heb bekeken, veranderd, aangepast, weggegooid, terug ben gegaan naar wat het was, herschreven enzovoort. Ik heb aan deze nummers meer gewerkt dan ooit.”

Liedjes schrijven is gewoon werk?
“Precies. Zitten en hard aan de slag gaan. Toen ik veertig werd drong echt tot me door dat ik dit echt doe om mijn brood mee te verdienen. Heel raar. Tot mijn veertigste dacht ik altijd: ‘Tjonge, kom ik hier nog altijd mee weg? Ben ik dit nog altijd aan het doen? Wow, ik maak nog altijd muziek en heb nog altijd brood op de plank!’ Maar toen ik veertig werd, dacht ik: ‘Nee, ik kan hier echt beter in worden als ik hard werk en er dieper in duik.’ Dus dat doe ik sindsdien.”

Voor die tijd dacht je dat het elke dag afgelopen kon zijn met de pret?
“Nee. Voorheen dacht ik: ‘Een nummer komt als het komt’ en met het eerste enthousiasme maakte ik het steeds af. Nu besef ik dat je harder moet werken om er toch iets uit te halen als het originele enthousiasme wegebt. Net zolang tot het enthousiasme terugkeert en je echt vorm kunt geven aan een idee. Voorheen wilde ik niet al te veel schaven aan een idee, omdat ik het wilde laten zoals het was zonder al te veel denkwerk. Maar dat denkwerk komt ook uit mijn hoofd. Nu wil ik dat er juist meer instoppen.”

Hoor je dat op oude platen terug?
“Ik luister liever geen oude liedjes terug. Laatst moest dat wel, toen ik nummers moest uitkiezen voor een verzamelaar voor het 25-jarig jubileum van The Frames. Erg interessant om sommige teksten te horen. ‘Daar had je soms wel iets meer tijd aan mogen besteden’, denk ik nu. Maar dat deed ik toen niet omdat ik expressie boven werk stelde. Niet dat de arbeid nu belangrijker is, want het begint altijd met een idee.”

Toeval dat rond je veertigste ook jouw solodebuut Rhythm And Repose verscheen?
“Geen toeval. Het voelde toen natuurlijk om na The Frames vooruit te gaan, in plaats van terug. Die soloplaat voelde goed, ook om te toeren met solomateriaal en alleen verantwoordelijk te zijn. Met The Frames was er altijd iemand die een song beter maakte.”

Prachtig artwork van dit nieuwe album, overigens.
“Op straat gemaakt met fotograaf Danny Clinch. Ik wilde een profielfoto, maar toch abstract. We vonden een oud verkoophokje voor kaartjes voor de botsauto’s. Kinderen hadden het glas helemaal bekrast. Danny ging binnen staan en ik buiten. De blauwe achtergrond is dus de lucht. De foto is verder helemaal niet bewerkt.”

LIVEDATUM 20/10 Melkweg, Amsterdam (Uitverkocht)

Met The Light In You ontwaakt Mercury Rev uit een winterslaap van maar liefst zeven jaar. “Wij wonen in de bergen. De tijd loopt daar anders. Zeven jaar voelt voor ons niet zo lang als voor de muziekindustrie”, verklaren zanger Jonathan Donahue en gitarist Grasshopper.

Tekst Mania | Ruben Eg

Jullie wonen in Catskill Mountains?
Grasshopper: “Ongeveer anderhalf uur rijden van New York. Alles gaat daar in zijn eigen tempo.”
Donahue: “Ik woon boven op een berg en Grasshopper in de vallei. Door het plattelandsleven hebben we niet het gevoel dat we ons moeten haasten. We hadden graag drie jaar geleden iets uitgebracht. Maar kennelijk waren de songs toen nog niet waar ze moesten zijn.”

Hoe nauw werken jullie samen?
Grasshopper: “We schrijven apart. Soms slechts kleine fragmenten, die we opnemen op cassettes en met elkaar uitwisselen. We vullen de fragmenten van de ander aan, helpen met schrijven en vice versa. Vanuit daar bouwen we verder, voegen instrumenten toe, plaatsen er dingen bij, halen dingen weg tot het genoeg vorm heeft en we horen dat het nummer groeit.”

The Light In You is het eerste Mercury Rev-album zonder Dave Fridmann?
Grasshopper: “Dave woont in dezelfde staat, maar wel op zes uur afstand. Hij had het heel druk met andere bands, en mijn vrouw was zwanger geworden. Dat heen en weer gereis zagen we enerzijds niet zo zitten, en anderzijds bleek het erg lastig onze schema’s op elkaar af te stellen. Dus ben ik maar gewoon met Jonathan begonnen. En dat verliep eigenlijk heel goed.”
Donahue: “Dave blijft bandlid. Maar het liep bij dit album gewoon zo. We zijn gewoon begonnen. En het ging erg natuurlijk.”

Heeft het album een thema?
Donahue: “Er zit wel een soort sprookjesachtig, kinderlijk verhaal in van een onzekere duisternis naar een plek van verlossing en licht. Ik denk dat dit eigenlijk wel in al onze muziek zit. Zo’n sprookje voor kinderen begint, je bent onzeker, verwilderd, overweldigd en bang. ‘Hé, ik ben in een bos en ik heb geen idee wat er aan de hand is.’ Halverwege beland je op een pad dat je nog niet gezien had, en word je uit dat bos geleid. Central Park East is het hele album in een een notendop. Een jongeman of tiener die door een gigantisch psychedelisch park loopt. Hij beseft hoe klein hij is in dat enorme ding en probeert er iets van te begrijpen.”

Gebaseerd op een fictief park, of Central Park in New York?
Donahue: “Central Park. Dat heeft een metaforische magie. Inspirerend. Het is grootser dan de mensen erin.”
Grasshopper: “Het is er altijd magisch, omdat het een kleine oasis in het midden van een van de grootste steden in de wereld is. Je voelt je er even in het platteland, op het gras, in de dierentuin. Een beetje surrealistische plek. Als je je omdraait zie je een wolkenkrabber op de achtergrond. En soms zie je helemaal geen gebouwen, terwijl je midden in de stad zit. Het heeft die mystiek en allure. Terwijl het ooit een moeras was.”