Author: Marcel van Gastel

Elke eerste maandag van de maand op Pinguin Radio van 20:00 tot 22:00 uur de beste tracks van de beste albums van het moment samengesteld door de muziekredactie van de Volkskrant. Deze editie hebben we overigens de beste albums van het afgelopen jaar voor je geselecteerd.

De kroniek van de nieuwe muziek

Lees hieronder alle cd-reviews van de albums van het moment volgens de redactie van de Volkskrant.

—

James Blake – Assume Form (Republic/ Universal)
Wat krijgen we nu, met James Blake? De man die een prachtig oeuvre opbouwde rond desolate eenzaamheid, én elektronische stemvervormingen en mistroostige keyboards, is duidelijk de oude niet.

Tekst Robert van Gijssel, 17 januari 2019

Het openingsnummer Assume Form, van zijn gelijknamige nieuwe plaat, begint nog vertrouwd met een bedompte piano en de uit duizenden herkenbare, breekbare stem van Blake, die langzaam omhoog kringelt op de thermiek van het verdriet. Maar dan verandert ineens de toon. Blake zingt: ‘I will be touchable, I will be reachable.’ Er dwarrelen strijkers binnen. Het is duidelijk: Blake is verliefd. En dat zullen we weten, op Assume Form.

Blake heeft de deuren van zijn studio geopend voor een paar verrassende samenwerkingen. De mooiste is die met de Spaanse zangeres Rosalía. In het haast klassieke duet Barefoot in the Parkvieren de twee samen de liefde. Knap hoe Blake zijn hypergedetailleerde productie om Rosalía heen heeft gevouwen: haar onaards mooie stem komt schitterend uit naast een transparante, marimba-achtige percussie. lees meer

Joe Jackson – Fool (Earmusic/V2)
In de veertig jaar die voorbij zijn gegaan sinds het verschijnen van Joe Jacksons debuutalbum Look Sharp! heeft de Britse zanger en componist zich aan zo ongeveer alle muziekgenres gewaagd.

Tekst Gijsbert Kamer17 januari 2019

Van jump blues en jazz, tot klassiek, gecomponeerde muziek en soundtracks: Joe Jackson deinsde nergens voor terug. Alsof hij steeds weer wilde bewijzen dat hij weliswaar als ‘angry young man’ opkwam in de jaren na punk, maar dat hij anders dan de anderen wel degelijk een conservatoriumdiploma op zak had.

Toch is hij altijd op zijn best als hij het betrekkelijk eenvoudig houdt en teruggrijpt naar de wat bozige popliedjes waarmee hij ooit begon. En dat doet hij op zijn twintigste studio-album Foolweer volop. lees meer

Sharon Van Etten – Remind Me Tomorrow (Jagjaguwar/Konkurrent)
Sharon van Etten uit New Jersey heeft de tijd genomen voor Remind Me Tomorrow, haar vijfde album in tien jaar. Are We Thereverscheen vierenhalf jaar geleden, de indie-koningin werd intussen moeder, schonk haar creativiteit aan andere zaken (film) en leek best zonder de popwereld te kunnen. Maar wij niet zonder haar, zo bleek al uit de twee liedjes die vooruitliepen op de nieuwe plaat: Comeback Kid en Seventeen.

Nummers die krachtiger klonken dan we gewend waren van de vaak zichzelf wat verstoppende Van Etten. En hoewel het album begint met een vertrouwd pingelend pianootje, lijkt Van Etten er alles aan gelegen te zijn los te komen van haar indie-verleden. Zware synths domineren haar arrangementen.

Geen zorgen, de liedjes kunnen het hebben. Ook No One’s Easy To Love en Memorial Day klinken pakkender haar eerdere werk. Van Etten zingt beter en vooral krachtiger dan voorheen en roept soms een PJ Harvey of een Siouxsie (van de Banshees) in herinnering. Het is mooi verzorgde, verrassend gearrangeerde en groots klinkende pop, waarmee Sharon van Etten uit het toch wat benauwende indie-milieu ontsnapt.

The Delines – The Imperial (El Cortez Records/ Bertus)
De Amerikaanse zanger en schrijver Willy Vlautin brak vorig jaar door als romancier, met het boek Don’t Skip Out On Me. In zijn band The Delines opereert hij nu wat meer vanuit de achtergrond: Vlautin schreef de teksten voor de nieuwe plaat The Imperial, maar liet die door zangeres Amy Boone vertolken. Dat Boone nog kan zingen is al een klein wonder, want tijdens de eerste opnamen voor dit album werd de zangeres overreden door een auto, waarna ze bijna drie jaar moest revalideren.

Tekst Robert van Gijssel10 januari 2019

En toch, ondanks alle misère, is The Imperial de mooiste plaat van de literaire countrysoulband uit Portland, Oregon. De liedjes gaan over personages van de zelfkant van de maatschappij, die ronddwalen in het smoezelige motel The Imperial. Vlautin schrijft zijn zinnen in klare taal, zonder opsmuk, en juist daarom komen de songs zo hard binnen. In het uitgestrekte titelnummer zingt Boone met een bescheiden maar schitterende en zuivere zangstem over de geknakte dromen van een 19-jarig meisje, dat in verkeerde handen valt. ‘Holly the Hustle got beat up, by a man in El Paso she misjudged. She was nineteen with two broken ribs, three busted fingers and nowhere to live.’ Het zijn van die nuchtere constateringen, die je als luisteraar zomaar in een diepe treurnis kunnen storten.

De muziek bij deze miniatuurtjes is prachtig en eindeloos melancholiek. De begeleiding volgt de verhalende sfeer, is zacht en wiegend, en de (steel)gitaren krijgen soms steun van warm koper en hier en daar een verdwaalde strijker. En toch komen in de vertellingen steeds kleine refreintjes bovendrijven, waardoor ze ook nog tussen de oren blijven steken. Een literair muziekpareltje.

Bad Bunny – X100pre (Rimas)
De internationale popbelofte voor 2019 heet Bad Bunny (Benito Antonio Martínez Ocasio, 24). De 24-jarige Puerto Ricaanse rapper  was de afgelopen paar jaar al op tientallen singles te horen, onder meer op die onweerstaanbare boogaloohit I Like It van Cardi B, en wordt inmiddels door iedereen die er een beetje toe doet in de mainstreamhiphop gevraagd voor een gastbijdrage.

Tekst Gijsbert Kamer10 januari 2019

Eigenlijk heeft hij het helemaal niet nodig om een album uit te brengen. Eens per zoveel weken een nieuwe track heeft hem tot nu toe geen windeieren gelegd. De verbazing bij media als The New York Times en Rolling Stone tot The Guardian was dan ook groot toen op kerstavond ineens toch een compleet album van hem te streamen was. lees meer

Steeple Remove – Vonal Axis (Fuzz Club/Konkurrent)
Denk je een lekker rare nieuwe band in de categorie shoegaze-meets-krautrock ontdekt te hebben, blijkt het een band te zijn die al een slordige twintig jaar actief is. Steeple Remove trekt op Spotify een kleine 350 luisteraars per maand; daar zaten wij nog niet bij.

Tekst Menno Pot, 3 januari 2019

Vonal-Axis, hun vijfde album, is een intrigerend brouwsel: gitaarmuren en in galm gedrenkte zang uit de shoegaze, maar ook ouderwetse synthesizers die opener Oval-Strii een Kraftwerk-achtige cadans geven. Waarna Blood Veins zo mechanisch op je trommelvliezen hamert dat ook termen als noise en industrial zich opdringen.

Can, Throbbing Gristle, Nine Inch Nails, Kraftwerk, PiL; het zit er allemaal een beetje in, maar een track verderop stoot Steeple Remove fans van al die groepen net zo makkelijk weer voor het hoofd.

En dan ga je zitten raden: deze band moet ergens vandaan komen waar Anglo-Amerikaanse normen ongeldig zijn. Japan? Ex-Oostblok? Aha, Frankrijk dus: Rouen, Normandië. Dat kan natuurlijk ook.

Pearls Before Swine – Balaklava (Drag City/V2)
Vijftig jaar geleden was de folkgroep Pearls Before Swine uit Florida actief op het kleine, louche platenlabel ESP-Disk. Dat had tóen al veel nadelen (geen cent royalty), maar daar kwam later nog een probleem bij: label failliet, mastertapes zoek. Gevolg: slecht klinkende persingen op nog meer louche labeltjes.

Tekst Menno Pot, 3 januari 2019

In 2016 wist frontman Tom Rapp, toen al strijdend tegen kanker, de opnamen te traceren en terug te kopen, zodat hij de twee ‘psychfolk’-cultklassiekers eindelijk kon laten klinken (en ogen) zoals ze bedoeld waren.

De heruitgave van One Nation Underground (1967) verscheen in december 2017. Gauw verder met de opvolger, de anti-oorlogsplaat Balaklava (1968), maar Rapp kon de klus niet voltooien: hij overleed op 11 februari van dit jaar.

Gelukkig was hij al ver gevorderd en wordt het rijke, intrigerende Balaklava toch aan ons bezorgd, net zo magnifiek klinkend als het debuut, van de indringende Leonard Cohen-cover Suzanne tot eigen prachtliedjes als Translucent Carriages en There Was A Man. Hoeveel instrumenten en geluiden op Balaklava verstopt zitten, horen we nu pas echt goed. Tom Rapp kan met een glimlach rusten.

Within Temptation – Resist (Vertigo/ Universal)
We mogen de nieuwe Within Temptation niet voor lief nemen. Het was na de verrassend goede plaat Hydra uit 2014 niet zeker of er nog een opvolger zou komen. Zangeres Sharon den Adel had de contemplatie van het solo-werk opgezocht en twijfelde over een nieuw werkstuk met de band waarmee zij de symfonische metal mondiaal groot heeft gemaakt.

Tekst Robert van Gijssel, 31 januari 2019

Gelukkig is Resist er toch gekomen. Want daarop laat Within Temptation horen dat juist zij het genre vooruit kunnen helpen – de term ‘symfonische metal’ dekt de lading inmiddels niet meer. Net als op Hydra smeedt ‘WT’ strakke gitaarriffs aan een hedendaagse, elektronische productie. In het overdonderende openingssalvo van de eerste twee nummers baden de gitaren in futuristische studio-geluiden, die je eerder bij hedendaagse dance zou verwachten. Het werkt uitstekend, omdat de kracht van de riffs er alleen maar groter door wordt en de aangenaam bombastische klankkleuren de nummers stuk voor stuk richting rockanthem-status duwen.

Maar in dat geweld zegeviert toch ook de songwriterskracht van Den Adel. In nummers als Raise Your Banner en Holy Ground worden de fans van het eerste uur gerustgesteld met een paar vette orkestrale accenten en flarden koorzang, en ook de sopraanstem van Den Adel komt hier wat mystieke decoraties aanbrengen. Maar in de refreinen, als de gitaren en toetsen er de beuk in gooien, tovert Den Adel met van die fijne melodieuze en aanstekelijke zanglijnen, die het werk van Within Temptation altijd zo bijzonder maken. In Supernova klinkt de band even als Muse, dankzij de pulserende synthesizers. Maar heel eerlijk: onze internationale rocktrots heeft hier meer hitkracht dan dat Engelse bandje, want je kunt het nummer als het nog maar halverwege is al meebrullen. En dat willen we graag.

Behemoth – I Loved You At Your Darkest Hour (Nuclear Blast)
De plaat I Loved You at your Darkest van de Poolse satansrockers Behemoth is al even uit, maar verdient hier toch nog wat aandacht. Al was het maar omdat het album nu als een gruwelijk mooi vinylpakket in de platenzaak ligt. Je kunt van de sinistere metalheads Nergal (zang, gitaar), Inferno (drums) en Orion (bas) zeggen wat je wilt, maar ze weten hun oprechte satanisme wel zeer gestileerd te verpakken: het hoesontwerp is verbluffend kunstzinnig.

Tekst Robert van Gijssel3 januari 2019

De muziek van Behemoth haalt dat hoge niveau soms ook. De band weet snerpende gitaren, ratelende turbodrums en eentonige, grauwende zang steeds mooi vast te haken aan hummende mannen- en kinderkoren en andere kerkelijke kitsch, en vooral aan het einde van de plaat maakt Behemoth indruk, in de somber melodieus meanderende tracks We Are the Next 1000 Years en het instrumentale slotstuk Coagvla. Maar als zanger en liedschrijver Nergal doorslaat met zijn bombastische accenten, gaat het ook goed mis. In het dreigende nummer Bartzabel verpest het mannenkoor de sfeer, met het al te kinderachtige mantra: ‘Come to me, Bartzabel.’

Gelukkig klinkt Behemoth in tracks als Ecclesia Diabolica Catholica weer écht angstaanjagend, als de donderende drums en jankende gitaren de stem van Nergal door de hel jagen. Ineens begrijp je ook waarom katholieke Polen, en dat zijn er veel, een klein beetje bang zijn voor dit metalbandje.

Bertolf – Big Shadows of Small Things (Excelsior)

—

Luister hier naar de vorige editie!
Volkskrant Radio – januari 2019