“Return to the sphinx through the waves of illusion
Follow the wanderer crossing the gate
Shades are calling for a dance of diffusion
Travel the world that the watcher creates”
Zo luidt de tekst in de binnenhoes van Jacco Gardners derde album Somnium. Het doet denken aan een citaat van Nietzsche: “There are various eyes. Even the Sphinx has eyes: and as a result there are various truths, and as a result there is no truth.”
Een uitspraak verhuld in mysterie en tweevoud, dat een gevoel van verandering en ontdekking oproept. Het vat mooi samen waar Jacco de laatste paar jaren zich in heeft verdiept. Genesteld in Lissabon met prille liefde in zijn leven, liet hij zich inspireren door literatuur, film, filosofie en een nieuwe stad om in te rond te dwalen.
“Verhuizen naar Lissabon speelt een grote rol in dit album. De stad heeft iets mystieks” vertelt hij. “Vooral in de oudere buurten, vanwege de heuvels waarop alles gebouwd is. Als je door de straten loopt, voelt het alsof je je nog steeds in de natuur waant.”
Het album dat voortkwam is niet zozeer representatief voor de nieuwe leefomgeving, althans, niet in de meest voor de hand liggende manier. Eerder een drogbeeld van gedachten en dromen die zich manifesteerden terwijl hij door de straten wandelde. Hij fantaseerde hoe de werelden en personages uit de boeken die hij toentertijd las omgezet konden worden in muziek. Jacco Gardner is bekend geworden om zijn bedwelmende psychedelische pop, gekenmerkt door zijn barokke stemgeluid. Op Somnium is er echter geen noot zang te bekennen; daarvoor in de plaats duikt Jacco vol in de instrumentale synth-arrangementen en schept meeslepende sci-fi sfeerelementen.
Dat is niet willekeurig: Somnium is een knipoog naar het boek van dezelfde naam, geschreven in 1608 door Johannes Kepler; het verhaal wordt door velen beschouwd als het eerste science fiction boek in de geschiedenis. “Ik vond het boek fascinerend, omdat Kepler zich bij wijze van spreken verplaatst in een fictieve wereld, die hij – net als zijn eigen reis – tot in de meest verbazingwekkende details vertelt. Veel van de denkbeeldige gevoelens die hij omschrijft komen overeen met wat er daadwerkelijk gebeurt wanneer je een ruimtereis ondergaat. En dat gebeurde pas vierhonderd jaar later. Je zou het een visioen uit de toekomst kunnen noemen, en dat aspect vind ik heel mysterieus en krachtig.”
Deze vorm van het verplaatsen van de menselijke geest wilde Jacco herscheppen met geluid als bouwstof. Vandaar dat zijn stem dit keer niet aanwezig is op deze spirituele ontdekkingsreis. “Dat heb ik heel bewust gedaan, want het maakte het voor mij moeilijker om de kerngedachte te bereiken. Hierdoor denk ik dat de luisterervaring interessanter wordt; dieper, intiemer. Ik voelde me niet verplicht om mijn gezicht in het plaatje te stoppen terwijl de luisteraar wegzakt in zijn of haar gedachtenwereld. Somnium is een visionaire ervaring, het is meer dan slechts een trip. Het album is een poging contact te zoeken met een diepere – verborgen – realiteit.”
Als de concepten achter deze plaat bovennatuurlijk en gekunsteld overkomen, dan heeft Jacco daadwerkelijk een plaat gemaakt die precies hetzelfde ontzag oproept. Analoge synths zoemen en glijden elegant, baslijnen dansen gloedvol, diepe atmosferen bouwen op en vormen fraaie melodieën die oplossen in de duistere leegte van de kosmos. Jacco Gardner is schatplichtig aan de oude pioniers van dergelijke dromerige ambiance en ontdekkingsreizigers van het heelal: Bo Hansson, Vangelis, Cluster, Tangerine Dream, Eno en Oldfield (de plaat is tevens gemasterd door Simon Heyworth, die platen heeft helpen produceren van de laatste drie, inclusief het illustere Tubular Bells).
Maar Somnium is evengoed een vooruitblik naar de toekomst, het najagen van wat er gaat komen en het onderzoeken van het verleden. Volgens Jacco zijn beide kanten van dat spectrum even belangrijk. “Het verleden voelt voor mij zo levend, zo mysterieus, dat ik moet concluderen dat het heden en de toekomst waarschijnlijk niet anders zijn.”
Somnium vertegenwoordigt dus veel: een ontdekkingsreis binnen, buiten en tussen verschillende realiteiten, een meeslepende kosmische zoektocht door de geest van de maker én jouw eigen geest. Deze twaalf tracks stellen de menselijke geest bloot aan nieuwe droomwerelden. Veel blijft open voor inspiratie, en iedere luisteraar moet er een eigen weg in zien te banen. Het ideale scenario is om Somnium op te zetten tijdens een wandeltocht, en de muziek onafgebroken tot je te laten nemen. “Somnium is ergens een ode aan het album, een format op sterven na de dood in de voortvarende samenleving van vandaag. Het is vaak lastig om van een moment te kunnen genieten zonder enige onderbreking. Op deze plaat zijn er nog zoveel mysteries en wonderen te ontdekken.”
Het nieuwe album van Jacco Gardner wordt op 23 november gelanceerd door drie gerenommeerde indielabels in hun respectievelijke territoria, Excelsior Recordings in de Benelux, Polyvinyl in Noord Amerika, terwijl Full Time Hobby de rest van de wereld bedient.
Somnium, ofwel De Droom, is een boek van de Duitse astronoom en astroloog Johannes Kepler dat in 1634 postuum verscheen. Het is een belangrijk werk in de geschiedenis van de astronomie, omdat het onder meer de natuurkunde én de selenografie van de maan weergeeft. Somnium is tevens de titel van de langverwachte plaat van niemand minder dan Jacco Gardner.