Depeche Mode – Memento Mori (Columbia/Sony)
Andrew Fletcher maakte op 16-jarige leeftijd al deel uit van Depeche Mode. Van allerlei voorlopers van de band althans, met namen als Composition Of Sound en No Romance In China. In 1980, met de komst van Dave Gahan, op 17-jarige leeftijd gescout toen hij Heroes van David Bowie zong, kreeg Depeche Mode vaste vorm. Fletcher overleed vorig jaar plotseling en het was even: hoe nu verder?
De vraag die overgebleven bandleden Martin Gore en Dave Gahan elkaar stelden. Live wordt Depeche Mode overigens al decennialang aangevuld met drummer Christian Eigner en bassist/toetsenist Peter Gordeno. Maar Depeche Mode is vooral Gahan en Gore. Het duo is de laatste jaren alleen maar sterker naar elkaar toegetrokken. Zeker na de dood van Fletch, met wie Gahan een haat-liefdeverhouding had. Fletchers muzikale rol in de band was minimaal en toch was hij zó belangrijk, als het cement tussen de stenen. “Captain of the ship”, volgens Gahan.
Op het vijftiende studioalbum van Depeche Mode, dat Memento Mori heet, wordt hij geëerd met een pagina in zowel de cd- als de vinylversie: ‘In our hearts and minds – Dave & Martin’. Daarnaast spreken de meesterlijke foto’s van Anton Corbijn boekdelen. Vooral die met Fletch’ schaduw, terwijl hij niet meer naast Gahan en Gore staat is magistraal en ontroerend. Corbijn in optima forma.
Memento Mori. De titel van de plaat is net zo navrant als saillant, gezien het feit dat Gore deze al bedacht voordat Fletcher overleed. Wees bewust van je sterfelijkheid leggen Gahan en Gore het liefst op een positieve manier uit. We zijn in het hier en nu, het duurt allemaal niet zo lang, dus laten we het mooiste en beste eruit halen. En zo geschiedt.
Memento Mori kwam tot stand tijdens de pandemie en die heeft tekstueel invloed gehad op het album. Hoewel Gore zijn preoccupatie met de dood sowieso nooit onder stoelen of banken heeft gestoken. Geregeld verpakt in gitzwarte humor. Neem Blasphemous Rumors, van Some Great Reward (1984). “Girl of sixteen, whole life ahead of her. Slashed her wrists, bored with life. Didn’t succeed, thank the lord, for small mercies. – I don’t want to start any blasphemous rumors, but I think that god’s got a sick sense of humor. When I die I expect to find him laughing.”
Desalniettemin is Memento Mori vooral een hoopvol album geworden en dat is niet zo verwonderlijk, want de band heeft nog nooit een sombere plaat gemaakt. Donkere teksten, geregeld, en toch altijd weer het licht aan het eind van de tunnel. Perceptie. De subtiele humor. Depeche Mode tekent het aardse leven al 43 jaar op een eigenwijze, volstrekt unieke manier, die ze nog altijd tot een van de grootste bands ter wereld maakt. Muzikaal ongeëvenaard en ongrijpbaar. 16 en 18 mei staan ze in een uitverkocht Ziggo Dome. De rest van de enorme wereldtournee vindt vooral plaats in uitverkochte voetbalstadions. Van Stade de France in Parijs tot San Siro in Milaan. Data in Azië, Australië en Zuid-Amerika volgen nog.
Daar wordt een staalkaart gespeeld uit het omvangrijke oeuvre van de band, waarin ook Memento Mori een glansrol vervult. Want wat is het een grandioos album geworden. De plaat behoort tot het beste wat Depeche Mode in al die decennia heeft opgenomen. Gahan (60) heeft bovendien nog nooit zo divers geklonken. Hij speelt met zijn sublieme stem als nooit tevoren. In het Scott-Walkerachtige Don’t Say You Love Me bijvoorbeeld. Geschreven door Gore en The Psychedelic Furs’ Richard Butler, die zich aanbood. Gore was verrast, maar ging in op de uitnodiging. In eerste instantie met de gedachte er een apart project van te maken. Maar vier van de songs zijn op MM beland. Ook My Favourite Stranger is magnifiek. Met zijn scheurende gitaar en pulserende beats.
Gore schreef het muzikaal wat aan Kraftwerk refererende Wagging Tongue samen met Gahan. De Duitse formatie horen we veel sterker terugkomen in de verrukkelijke Gore-track People Are Good, waarin we een gitaarflard I Feel You van Songs Of Faith & Devotion (1993) ontdekken. Supercynische tekst, waar Gore zelf ook wel de humor van inziet. In Caroline’s Monkey wordt subtiel verwezen naar Black Celebrations Sometimes. Het werk van duo James Ford en nieuwkomer Marta Salogni mag hierin niet worden onderschat. Vooral Salogni’s aanwezigheid hoor je sterk terug op het ongekend sterk geproduceerde album. Een plaat zonder dissonanten. Waarnaar je niet kunt luisteren zonder terug te denken aan Fletch. Ik interviewde ‘m in 2003. Sympathiekere muzikanten ben ik nauwelijks tegengekomen in de muziekwereld. Andrew Fletcher zou Memento Mori een meesterwerk hebben genoemd. En dat is het ook geworden. Een muzikaal rijk album vol pure emotie en zeggingskracht. Elektronisch vooral en toch zó organisch. Zonder missers of zwakke momenten. Kom daar maar eens om bij een band die eind jaren 70 is ontstaan. Een diepe buiging is het minste wat we kunnen doen. Pieter Visscher
